Asztanga

Asztanga, ang. Ashtanga - w dewanagari: अष्टाङ्ग trl. aṣṭāṅga od aSTA (aṣṭa) "ośmio-" oraz aGga (aṅga) "człon", "część", "grupa", "członek"; termin używany od 1948 roku, rozpowszechniony pod koniec XX wieku i na początku XXI wieku w USA, oznacza osiem członów, osiem części, osiem grup.

Joga uczona w dwunastu tradycyjnych nurtach przekazu, prawie zawsze obejmuje Asztangę - podział metod praktyki na Osiem Kategorii (czasem jednak mają częściowo inne nazwy i nieco inny jest podział ćwiczeń). Zasady te odnoszą się m.in. do Ryszi Patańdźali (Patanjali) w ośmiu punktach w oryginale Jogasutr Ryszi Patańdźali (rozdział II.29) najczęściej nazywane są jednakże asztawanganą (aṣṭāvaṅgāna), co sygnalizuje rodzaj drzewa o ośmiu konarach lub pnia mistycznego drzewa z siedmioma konarami (pień jest ósmy), a także osiem kręgów ganów (wielbicieli Śiwa Jogeśwara, założyciela Jogi).

Asztawangana (aṣṭāvaṅgāna)

1. Jamy (yama) – nakazy moralne w stosunku do innych;
2. Nijamy (niyama) – nakazy moralne w stosunku do siebie samego;
3. Asany (āsana) – praktyka pozycji jogi;
4. Pranajama (prāṇāyāma) – kontrola oddechu;
5. Pratjahara (pratyāhāra) – kontrola zmysłów, sublimacja zmysłów;
6. Dharana (dhāraṇā) – skupienie i koncentracja, zogniskowanie;
7. Dhjana (dhyāna) – medytacja i kontemlacja, sublimacja świadomości;
8. Samadhi (samādhi) – boska jedność – wyzwolenie, ekstaza światłości, oświecenie, urzeczywistnienie;

Systemy Jogi różnią się emfazą na pewne grupy ćwiczeń, w tym Hatha Joga kładzie nacisk na pierwsze pięć z tych grup ćwiczeń posiadając własny podział zwykle na cztery wielkie klasy nauczania lub na siedem klas nauczania, podczas gdy Radża Joga kładzie nacisk na ostatnie trzy z ośmiu Angas zwanych razem Asztanga (ang. ashtanga) lub poprawniej Asztawanganą nazywając je Samjamą.

Prawidłowe nauczanie i ćwiczenie Hatha Jogi, jak ustanowili Mędrcy - Jogini już u zarania istnienia ludzkości, musi zawierać elementy wszystkich Ośmiu Grup Ćwiczeń znanych jako Asztanga tak jak tego wymaga Joga Klasyczna. Mamy tu ćwiczenia etyczno-moralne (jama), reguły czystości (nijama), āsany, metody oddychania i pracę z energią życia (pranajama), ćwiczenia relaksacyjne i uwalniające (pratjahara), naukę metod skupienia i koncentracji (dharana) oraz naukę metod medytacji czy jak kto woli użytkowania umysłu (dhjana), a także grupę metod osiągania samādhi - kontemplacyjnej ekstazy i światła wewnętrznego. Nie uczy się zwykle tychże grup po kolei, ale równocześnie, poczynając od tego, co podstawowym jest w każdej z Ośmiu Grup, chociaż istnieją tradycyjne nurty jogiczne w Indii i Nepalu wymagające ugruntowania się w pierwszej grupie ćwiczeń aby móc głębiej praktykować grupę następną, niejako metodą piramidy schodkowej.

Starożytni kładli nawet nacisk na głębsze zrozumienie zasady Ahinsa - Niekrzywdzenia oraz Satja - Prawdomówności oraz Asteja - Niekradzenia, Nieprzywłaszczania z pierwszej grupy jak i zasady Śauća - Oczyszczenia oraz Santosza - Zadowolenia z drugiej grupy podstaw etyczno-filozoficznych, zanim wprowadzali zainteresowanych w podstawy Āsanah czyli mistyczno-magicznych pozycji Mocy Duchowej. Metodykę tę widać w zaleceniach do praktyki u wszystkich starożytnych Mistrzów Jogi. Satja, prawdomówność jest podporą drugiej grupy (Nijama), Asteja (niekradzenie), jest podporą trzeciej grupy (Asana), Brahmaćarja staje się moralnym filarem czwartej grupy (Pranajamy), a Aparigraha (nieprzyleganie, brak chciwości) jest podstawą praktyki dla piątej grupy (Pratjahary). Nijamy w sposób oczywisty stają się podporami grup od drugiej do szóstej. Osiem Grup ćwiczeń oznacza harmonijne rozwijanie Ośmiu Aspektów ludzkiego istnienia, także na różnych planach bytu.