Dattatreja

Dattatreja (Sanskrit: दत्तात्रेय , Dattatreya)- dosłownie "Datta, syn Atriego", powszechnie w Indii znany mistrz-nauczyciel jogi i adwaita wedanty. Datta oznacza "Ofiarowany", imię Datta oznacza, że boska trójca ofiarowała się w formie syna mędrcowi Atri i Anusuji, stąd imię Atreja - syn Atri. Znany z Puran tak zwany 'szalony jogin', nauczyciel jogi ścieżki ośmiostopniowej oraz ścieżki awadhuty. Faktycznie syn wedyjskiego Rysziego Atriego, uważany za awatara, zstąpienie trójcy dewów: Brahmy, Wisznu oraz Śiwy dla których jest przewodem (awadhuttą). Uznawany jako autor Awadhuta-Gity (traktat o posłannictwie), Dźiwanmukti-Gity (traktat o wyzwoleniu duszy), Tripura-Rahasja (Tajemnice Bogini Tripury). Ostatni z traktatów jest podstawą nauczania znanego indyjskiego mędrca, Śri Ramana Maharyszi. Ikonografia pokazuje Ryszi Dattatreya z trzema głowami, z których każda wyobraża oblicze jednego z Bogów hinduistycznej trójcy zwanej Trimurti. Historycy hinduizmu umiejscawiają wcielenie Ryszi Dattatreja na początek epoki kali jugi, zaraz po odejściu - wniebowstąpieniu awatara Kryszny, co miało miejsce w 3102 r. p.e.ch. (przed erą chrześcijańską).

W tradycji Nathów Dattatreja jest uważany za Awatarę Pana Śiwa i zwie się go Adi Guru (Pierwszy Nauczyciel) Natha Sampradaji (Bractwa Nathów). Dattatreja został zasymilowany przez szersze kręgi bhaktystyczne jako bóg, dewa.

Historie narodzin Dattatreji

Mędrzec Narada czcił pativratyam (oddanie dla męża) Anusuji bardziej niż oddanie żon Brahmy, Wisznu i Śiwy dla swych mężów, co sprawiło, że poczuły one zazdrość. Nakazały więc one swym mężom, by zmniejszyli oni patiwratjam Anusuji. Brahma, Wisznu i Śiwa udali się więc do Anusuji, gdy Atri nie było w domu i poprosili ją, aby przygotowała im obiad. Gdy Anusuja się zgodziła powiedzieli jej, że zaakceptują jej jałmużnę tylko wtedy, gdy poda ją bez ubrania. Anusuja stanęła przed dylematem. Jeśli stanie bez ubrania przed innymi mężczyznami jej patiwratjam się zmniejszy. Jeśli odmówi, obrazi gości, którzy mogą odebrać Atri jego moce. Anasuja znalazła się więc w trudnej sytuacji. Pomodliła się w myślach do swego męża i powiedziała w nich, że nie ma żadnych problemów stanąć przed nimi bez ubrania, ponieważ nie jest skażona lubieżnością. Ponieważ goście zwrócili się do niej po jałmużnę prosząc "Bhavati Bhikshan Dehi" (O Matko! Nakarm nas) i nie wprost nazywając ją matką, zdecydowala, że potraktuje ich jako swoje dzieci i nakarmi jak prosili. Z powodu jej dobroci i myśli które miała w czasie podawania pokarmu, trójka bogów zmieniła się w małe dziecko, a jej piersi zaczęły produkować mleko. Nakarmiła ich piersią i położyła do snu do kołyski. Atri wrócił do domu i wysłuchawszy opowieści Anusuji wielbił bogów śpiących w kołysce. Obudzili się oni do swej pierwotnej formy i wielbili patiwratjam Anasuji i ofiarowali, że spełnią jej życzenie. Anasuja poprosiła, aby trójka bogów urodziła się jej jako dziecko - inkarnacja Śiwy, Wisznu i Brahmy jako Durwasa, Dattatreja i Ćandra (księżyc).
W Mahabharacie Dattatreja jest uważany za potomka linii Atri, a niekoniecznie samego mędrca Atri. Epos Śiśupal Vadha (Egzekucja Śiśupala) poety Magha także odnosi się do Dattatreji jako potomka z linii Atri a nie jego syna.

Jego podróże

Dattatreya opuścił dom we wczesnym wieku i wędrował nagi w poszukiwaniu Absolutu. Naprawdopodobniej spędził większą część swego życia wędrując pomiędzy terenami Północnej Karnataki przez Maharashtrę do Gudżaratu i aż do rzeki Narmada. Osiągnął realizację w miejscu położonym niedaleko od miasta znanego obecnie jako Ganagapur w Północnej Karnatace. Orginalne odciski stóp Datta mają się znajdować na samotnym wzgórzu na Górze Girnar. Pismo Tripura-rahasya opisuje, że uczeń Parasurama odnajduje Dattę medytującego na górze Gandhamadana.

Jego Guru

Według Brahma Purany po nakazie od swego ojca, mędrca Atri, Dattatreja usiadł na brzegu rzeki Gautami i modlił się do Śiwy, aby ostatecznie uzyskać Brahmadźńanę (Odwieczną Mądrość). Jest to jedna z możliwych przyczym dla których Dattatreję uważa się za Adisiddhę (Pierwszego Siddhę) w Nathsampradaji.

W Bhagawata Puranie Dattatreya wymienia listę swych dwudziestu czterech Guru: ziemię, powietrze, niebo lub eter, wodę, ogień, słońce, księżyc, pytona, gołębie, morze, ćmę, pszczołę, byka, słonia, niedźwiedzia, jelenia, rybę, rybołowa, dziecko, dziewicę, kurtyzanę, kowala, węża, pająka i osę. 24 Guru Dattatreji pochodzi z 24 Guru Awadhutów opisanych w Puranie.

Jego uczniowie

Uczniami Dattatreji są: Sahasrarjun Kartavirya, Bhargava Parasuram, Yadu, Alarka, Ayu i Prahlad. Znani są oni z Puran. Avadhutopaniszad i Jābāldarśanopaniszad wymieniają jeszcze jednego ucznia o imieniu Sankruti.

Dattatreja jako awatar

Dattatreja Upaniszad, który zaczyna się od stwierdzenia, że Dattatreja jest jednym z Wisznu, kończy się mantrą Om Namah Śiwaja, identyfikując Dattę z Śiwą. W ostatniej części trzeciego rozdziału Maheśwara (Śiwa) jedynie świeci w sercu każdego człowieka będąc jedyną rzeczywistoścą. Jest on z przodu, z tyłu, po lewej, po prawej, u góry, na dole i w centrum. Ostatecznie Maheśwara jest utożsamiony z Dattatreją ukazując go jako Awatarę Śiwy.