Indeks Haseł

Alfabet Ezoteryczny i Hermetyczny

Oto lista pojęć związanych z medytacją, jogą, dharmą, tantrą, wedyzmem, hinduizmem, kulturą wedyjską, ezoteryką, magią, okultyzmem, astrologią, które znajdują się (niebieskie) lub powinny się znaleźć (czerwone) w polskiej Himalaya-Wiki. Oczywiście listę tę można, a nawet trzeba rozszerzać o nowe pojęcia. Bóstwa i Bogowie czy Anioły oraz Nazwiska, Miejsca, Artykuły znajdują się w osobnych kategoriach pojęć!

Ostatnio edytowane i uzupełniane Hasła na Himalaya-Wiki:

• Aspekt
• Palec Boży
• Kwinkunks
• Sekstyl
• Aplikacja
• Separacja
• Efemerydy

Skocz do hasła na literkę

A – B – C – Ć - D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – Sz - Ś – T – U – V - W – X - Y - Z - Ż - Ź

---

A

• abhajamudra - sanskr. abhaya-mudră; gest mistrza rozpraszający obawy i wątpliwości ucznia
• abhawa - stan mistycznej śmierci, unicestwienie błędów, grzechów i żądz
• abhjasa - wyższy stopień sadhany, praktyki jogi, regularna długotrwała praktyka inicjanta
• aćarja - aćarya, acharya, wysłannik, posłannik, apostoł, nauczyciel duchowy
• Adept - Mistrz Mądrości, istota przekraczająca ponadludzki stan
• Adibuddha - najwyższy przebudzony, oświecony mistrz duchowy, pierwszy oświecony mistrz
• adiguru - najwyszy mistrz i przewodnik duchowy, Śiwa jako mistrz założyciel jogi
• advaita – indyjska filozofia niedualna, doktryna, główna szkoła wedanty
• adźapa - patrz ajapa techniczna metoda praktyki himalajskiej laja jogi
• adżna, adźńa, ajńa - Szósty ośrodek energii w głowie; Lotos o dziewięćdziesięciu sześciu płatkach
• agama – pisemny przekaz nauk
• Agni – Ogień, Płomień; żywioł ognia; bóstwo czy anioł Ognia
• agnihotra – wedyjski rytuał ogniowy
• Agni Joga - starożytny wedyjski system praktyki jogi wewnętrznego ognia (tumo)
• ahamkara - praktykowanie osiągania prawdziwej jaźni
• Ahi Bundhnja lub Ahi Budhnja - mityczny wąż głębiny, często utożsamiany z Lewiatanem
• ahinsa – zasada niekrzywdzenia i niezabijania stworzeń
• ajapa - adźapa joga, metoda praktyki lajów z siddhaśramu w Himalajach rozpowszechniona przez Purnananda
• Ajhole - święte miasto Durgi w stanie Karnataka w Indii
• ajńa - trzecie oko w treningu jogi
• ajurweda - indyjska medycyna naturalna, formalnie akceptowana przez WHO
• Akaśa - światło, dżwięk, przestrzeń, duch, kosmiczny eter
• Aladyn - arab. mityczny właściciel zaczarowanej lampy
• Allahabad - święte miasto w środk.-półn. Indii gdzie co 12 lat obchodzi się Kumbhamella
• Amarnath - święta jaskinia himalajska w Kaszmirze koło Śrinagaru
• Amba - indyjska bogini wojowniczka, patronka rycerzy i wojowników, bogini z Plejad, Alcyone
• Ambara - niebiańskie bóstwo, dewa, strażnik ściezki duchowej na poziomie lotosu Wiśuddha
• amryta – nektar nieśmiertelności, boski napój
• anahata - Czwarty ośrodek energii w okolicy serca; Lotos o dwunastu płatkach
• ananda – stan szczęścia i błogości, wrodzona rozkosz ducha
• Ananta – nieskończoność; imię węża w mitologii Indii
• anava – egotyzm, złudna niższa jaźń w naukach jogi
• angelizacja - proces przemienienia człowieka świętego w anioła Bożego
• antahkarana - wewnętrzny instrument, troisty lub poczwórny opis pierwiastków duszy (dźiwy) czy jaźni
• apana - jeden z pięciu rodzajów subtelnej energii vayu ożywiającej ciała żyjacych istot, rodzaj oddychania
• aranjaki - traktaty leśne, teksty pustkowia, dzieła ustelnicze, leśne rozważania, rodzaj pism wedyjskich
• Arati - hinduistyczny rytuał
• arhat - oświecony mistrz duchowy
• Arunachala - święta góra południowych śiwaitów, joginów i tantryków w Tiruvannamalai w stanie Tamil Nadu w Indii
• artha - druga faza rozwoju duchowego w tantrach; powodzenie, dobrobyt; radzenie sobie w życiu;
• Aryman - zły duch, demon, biegunowe ucielesnienie wszelkiego zła, chaosu, ciemności i głupoty
• Asana - Siad Medytacyjny skrzyżny lub klęczny, popularne Siedzenie buddyjskie, jap. Zazen
• ascendent - znak zodiaku który wschodził nad horyzontem w momencie urodzin czy innej badanej daty
• asmita - jaźniość, egotyzm, jestestwo, jestem - stan identyfikowania się istnieniem egotycznym
• astrologia - podstawowy przedmiot każdej ezoterycznej szkoły, wiedza o wpływie gwiazd i planet
• astrologia wedyjska - zachowana na wschodzie starożytna szkoła boskiej astrologii
• asura - demon, nienaturalny, anty-sura, sztuczny, czort, diabeł, anty-boski
• Asztawakra Gita - Pieśń Asztawakry jest traktatem prezentującym Adwaita Wedanty
• Atlantyda - wspominana historycznie przez Platona wielka wyspa i kraina na Oceanie Atlantyckim
• atman - dusza, jaźń, mieszkaniec serca, istota, rdzeń, ten który jest
• aura - biopole w radiestezji i bioterapii otoczka energetyczna żywej istoty, aureola świętych
• Avatar - film twórcy Titanica - James'a Camerona - z gatunku science fiction
• awatara - zstąpienie, wcielenie, emanacja Bóstwa, deva lub devi, żywy anioł Boży
• awadhuta - posłaniec z niebios, święty wieszcz, mistyk i mag działający z mocy ducha
• Awesta - natchnione Pismo Święte wyznawców mazdaizmu i zaratusztrianizmu (zoroastryzmu)

B

• bajat - arab. bayat, duchowa inicjacja, przyjęcie ucznia w sufizmie
• bandha - związanie, ściśnięcie, wycisnięcie, naprężenie, jeden rodzaj ćwiczeń jogicznych
• ban-guru - fałszywy, zły guru, bez mistrza i tradycyjnej linii przekazu, samozwaniec
• baraka - błogosławieństwo, moc Boża, łaska przekazywana uczniom przez mistrza sufickiego
• batin - sufickie: tajemny, ezoteryczny, wewnętrzny przekaz nauk mistycznych w islamie
• Bektaszijja - suficka droga duchowa z Anatolii łącząca rozmaite tradycje religijne
• Bhagawad Gita – święta księga hinduizmu; traktat 18 lekcji jogi
• bhagawan – pan, władca, mistrz, błogosławieństw dawca
• Bhagawata Purana - jedna z wisznuickich Maha Puran
• bhakta – wielbiciel, ofiarnik, czciciel
• bhakti – oddanie duchowe, uwielbienie, żarliwość, adoracja bóstwa
• bhakti joga – joga duchowego oddania i wielbienia
• bhakti marga - ścieżka oddania Bogu, ścieżka duchowego wielbienia Boga
• bhikshu - mnich buddyjski
• bharatanatiam – klasyczny taniec indyjski
• bhawana - boskie zamierzenie, stwarzanie, istnienie, odczuwanie
• Bhima – jeden z Pandawów; groźne imię Boga Śiwy
• bies - nieczysta siła opętująca, czart, diabeł
• bindi – czerwona kropka na czole kobiety
• bindu - dosł. "kropla", "punkt", "nasienie", "ziarno"; jeden punkt, brama transcendencji
• biofizyka - dziedzina naukowa z pogranicza fizyki i biologi, bada też aury
• biopole - inaczej aura, eteryczna czy energetyczna otoczka żywej istoty
• bliźniacze płomienie - bliźniacze dusze, dwie połówki tej samej hermafrodycznej superduszy, mąż i żona, boska para rodzicielska
• Bollywood - największa na świecie wytwórnia filmowa w Bombaju (Mumbai) w Indii
• bodhi – oświecenie, ucieleśnienie światłości
• bodhićitta - bodhiczitta, oświecająca świadomość, oświecający umysł
• Bóg - Absolut, Najwyższa Istota, Wszechduch, Brahman, Śiwa, El, Elohim, Allah
• brahmaćarja – wstrzemięźliwość, celibat, boskie przewodnictwo, posłannictwo
• Brahmany – komentarze objasniające rytuały wedyjskie i sens ofiary
• Brahmaputra - rzeka w Indii, Syna Boży
• Brahmarakszas - demon, istota upadła, zła istota udająca bóstwo, boga, uduchowienie; demoniczny oszust duchowy;
• Brahmawidja - sanskr. Brahma-Vidyā, Boska Wiedza, Mądrość Boża;
• braminizm – powedyjski nurt religijny kasty braminów
• Budha - planeta Merkury; symbol posłańca Bogów; planeta badana w kosmogramie osób podających się za awatarów;

C

• channeling - astralna metoda kontaktu z duchami zmarłych ludzi, zwierząt oraz z demonami (asurami)
• chiromancja -system analizowania osobowości oraz odczytywania możliwości kształtowania losu, czytanie karmana z dłoni
• ciało astralne - kama-śarira, w teozofii i okultyzmie ciało planu astralnego przechowujące wrażenia i żądze emocjonalne
• ciało eteryczne - ciało energetyczne, ciało praniczne, linga-śarira, ciało aury i kanałów energetycznych
• ciało mentalne - ciało myśli, wyobrażeń, wspomnień, niższe ciało mentalne, manas, mana-śarira
• czakra/m ---> zobacz ćakram - ośrodek świadomości służący koncentracji w praktykach jogi i tantry
• czintamani ---> zobacz ćintamani - klejnot świadomości
• czart - rodzaj demona czy diabła w mitologii słowiańskiej
• czisztijja - ćiśti, chishty; najstarsza z istniejących wielkich szkół sufizmu

Ć

• Ćanda - bł. spolszcz. Czanda; olbrzym, gigant; demoniczny olbrzym w mitologii Wschodu;
• ćandala - wyrzutek, banita, złoczyńca, zabójca, morderca ludzi lub krów
• ćakram - dysk, krąg, okrąg, wirujący dysk, ośrodek energii duchowej, organ duszy
• Ćakry transpersonalne - kilka ćakr znajdujących się ponad głową, włącznie z sahasrarą
• Ćandra - księżyc, bóstwo księżyca, anioł księżyca
• Ćarća Joga - system praktykowania jogi oparty na powtarzaniu i recytowaniu, joga modlitwy i szeptunku
• ćaru - piękny, przyjemny, ukochany, promienny; słodka ofiara składana jako ahuti
• ćaturaśrama - cztery etapy życia w wedyjskim i hinduistycznym systemie społecznym
• ćela - sługa, służebnik, wierny uczeń Mistrza, adept Drogi, sewaka
• Ćidambaram - święte miasto śiwaitów w południowej Indii w stanie Tamil Nadu
• ćintamani - ćinta-mani, świadomości klejnot, moc spełniająca życzenia, klejnot umysłu
• ćittam, ćit, ćitta - świadomość, substancja z której formują się emocje (kama), umysł (manas) oraz rozum (buddhi)

D

• damaru – śiwaicki bębenek rytualny zwężony w środku, używany też w Tybecie
• danda – święta laska, kij dharmy samnjasina
• darpa - arogancja, powszechnie potępiana w religijnych tekstach Wschodu cecha blokująca rozwój duchowy
• darpana - sanskr. darpańa; zwierciadło dharmy; lustro guru; umysł mistrza jest zwierciadłem, lustrem dla ucznia
• darśan (darśana) – widzenie bóstwa lub guru
• derwisz - mistyk, błazen, poeta, uczony, tancerz, wędrowiec, nędzarz, bogacz, asceta, sufi
• dewa – Bóg, Anioł, Świetlista Istota, Niebianin
• Dewi – Bogini, dziewica, niebianka, anielica
• Dewaczan – Niebiosa zapełnione przez Anioły, przez bogów, niebian
• Dharani - dosł. "skoncentrowana", "skupiona"; pieśń uzdrowienia; Bogini w lotosie Adżna
• dharma – prawo, zasady duchowe, nauka i praktyka, reguły drogi
• dhjana (dhyāna) – medytacja, płynięcie ku światłu, pojazd światła
• dhikr - zikr, zikar, praktyka duchowego rozwoju u sufich, modlitwa z ruchami głowy
• dikszan, diksza - inicjacja, błogosławieństwo, wtajemniczenie, przekaz nauk i praktyk dla ucznia duchowego
• diabeł - zły duch, szatan, demon
• digambara - jeden z głównych nurtów dżinizmu
• Djuloka - sanskr. Dyuloka; Niebiosa; patrz Dewaczan
• Dogoni - Dogonowie, lud w Mali znany z tajemniczej wiedzy o Syriuszu
• Dhrupad - jedna z najstarszych odmian indyjskiej muzyki klasycznej
• Dwaraka - miasto w Indii mające ponad 5 tysięcy lat historii, historyczna siedziba Gopala Kryszna
• dwapara juga – trzeci okres Mahajugi, wiek brązowy w hinduizmie
• Dźapa - powtarzanie, recytowane; odmawianie różańca
• Dźapamala - sanskr. Japamãlã; różaniec zwykle z ziarenek drzewa Rudraksza
• dżina – zwyciężca, adept hatha jogi, mistrz dżinizmu
• dżinny - rodzaj demonicznych duchów z ognia stworzonych, dobrych i złych
• dżinizm - jedna z najstarszych i najważniejszych religii Indii
• dźiwa – dusza, jaźń żyjąca wewnątrz cielesnej powłoki
• dźjotisz – światło, blask, astrologia wedyjska
• dźniana – cudowny dar Bożej mądrości, przenikliwe zrozumienie boskich spraw i zasad
• dźnianajoga - dżnianajoga, dźńanajoga czyli zjednoczenie wiedzy w mądrości Brahmana Boga
• dźnianamudra - sanskr. Jñãnamudrã; gest mądrości; postawa przekazywania wiedzy i mądrości

E

• egregor - zbiorowa, podświadoma jaźń jakiejś grupy, wyznania czy plemienia
• ejn sof - także ejnsof, ainsof, ein sof, to w filozofii hebrajskiej Nieskończoność
• ekadaśi - jedenasty dzień (tithi) cyklu księżycowego, dzień postu w jodze
• ekagrata – jednolitość, zwartość, stały stan skupienia w jodze
• ekologia - nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody
• eksterioryzacja - OBE, podróżowanie świadomości poza ciałem fizycznym
• Elefanta - wyspa u zatoce Mumbajskiej w Indii znana z kultu Śiwa Trójgłowego
• elfizm - pejoratywne zjawisko w okultyzmie uważania się za istotę duchową lub boską w oszukańczy lub złudny sposób
• Elim - Bogowie, bóstwa, anioły w językach semickich
• Elil - hebrajskie 'elijl' to bóstwo, bożek, bożyszcze, idol
• Elura - zespół świątynny hinduski, buddyjski i dżinijski w stanie Maharashthra w Indii
• emet - hebr. prawda, rzeczywistość, realność,
• emunah - hebr. wiara, zaufanie, podstawowe pojęcie religijne od emun wierność, ufność
• enosz - hebr. człowiek, istota ludzka
• enoszut - hebr. ludzkość, rodzaj ludzki
• eremita - pustelnik, mnich żyjący w odosobnieniu, sannjasin, wyrzeczeniec
• ezoteryka - wiedza wewnętrzna, sekretna, tajemna

F

• fakir - suficki i muzułmański święty, cudotwórca, charyzmatyk w islamie
• fana - proces rozpuszczania ego; oczyszczanie, obmywanie się
• fusho - jap. czytane fuszou, nienarodzone, określenie świata absolutnego w zen, bez narodzin i bez śmierci

G

• Ganga – sposzcz. Ganges, święta rzeka w Indii
• gatha – duchowe nauki i instrukcje podane rytmicznym wierszem do recytacji
• Gayatri - mantra wedyjska i solarna bogini aryjskiej tradycji baraminów
• gematria - numerologia oparta na języku hebrajskim i świętej geometrii; miara liczby i znaków
• geomancja - sztuka wyboru lokalizacji odpowiedniej do życia i działalności
• ghana - Himalajskie misy, gongi, dzwonki używane do terapii dźwiękiem w Indii, Nepalu, Tybecie
• Gharapuri - inaczej Elefanta wyspa w zatoce Mumbajskiej znana z posągów Śiwa
• ghul - arab. rodzaj demonicznego dżinna o złośliwej naturze
• gnoza - poznanie; scieżka poznawania wyższej wiedzy; odpowiada dźniana jodze
• Godawari - jedna z siedmiu świętych rzek matek w Indii
• Goloka - jedna ze sfer niebios; duchowa planeta, najwyższa rezydencja Pana Kryszny
• gopi – pasterka, tancerka, dusza wielbiąca pana Krysznę
• Govardhana - święte wzgórze krysznaitów koło miasta Vrindavan w Indii
• gryhastha – etap gospodarza domu w życiu
• guna – więź, związanie, połączenie, zasada twórcza
• guru - mistrz i przewodnik duchowy, nauczyciel duchowy, awatara
• Guru Purnima - pełnia Księżyca na przełomie czerwca i lipca, dzień mistrzów i przewodników
• guru-dakśina – datek na rzecz mistrza i jego świątyni czy szkoły religijnej
• Gurugita - traktat tantrycznej jogi o podstawach duchowego rozwoju
• Gurujoga - praktyka Iśwara-prani-dhanah w wersji rozbudowanej, tantrycznej
• gurukula – dom guru, aśrama, stała rezydencja mistrza, centrum duchowe

H

• Halahala - sanskr. Hālāhala; trucizna jaką wypił Bóg Śiva, aby demony nie zatruły świata
• Hamsa, Hansa - wahana, pojazd Boga Brahma w postaci świętej wielkiej gęsi wędrownej; mylnie tłum. jako łabędź
• Harappa - miasto w Pakistanie (dawniej India Zachodnia) zniszczone w dawnych czasach przez wybuch atomowy
• Hare Kryszna – potoczna nazwa organizacji wisznuickiej; znana mantra indyjska
• harmonium - ind. Peti, indyjski instrument muzyczny sprowadzony z Europy
• Hatha Joga - Hathajoga to joga siły, ćwiczeń ciała fizycznego i energetycznego (prana kośa lub linga śarira)
• Hiady - gromada gwiazd w gwiazdozbiorze byka; nimfy w mitologii greckiej
• hinduista – specjalista z zakresu religii lub wyznawca hinduizmu
• hinduizm - wierzenia i praktyki religijne na Półwyspie Indyjskim
• holi – indyjskie święto wiosny w pełnię Księżyca
• Homa - rodzaj ofiary, której centralnym elementem jest święty ogień i karmienie ognia
• Hurufijja - hurufici, szyicka szkoła mistyki sufickiej oparta na znaczeniach liter

I

• ida - lewy kanał czy przewód energii, strumień księżycowy, lewe nozdrze
• ifrit - arab. rodzaj olbrzymiego złego ducha, dżinna
• Imiona Indyjskie - Hindi - spis częściej używanych indyjskich imion męskich i żeńskich w języku Hindi
• Indus - święta rzeka Indii i Pakistanu wzdłuż której powstała cywilizacja wedyjska; nazwa mieszkańca Indii
• inkarnacja – wcielenie duszy indywidualnej w materialną postać bytu
• itihasy – legendy, bohaterskie sagi, opowieści mitologiczne jak Mahabharata czy Ramajana
• Iyengar - jedna z podkast bramińskich występująca na południu Indii

J

• Jadźurweda – jeden z czterech zbiorów świętych pism Wedy
• jadźńa – ofiara ogniowa
• Jama – zakazy moralne; anielskie Bóstwo śmierci i krainy zmarłych
• Jamuna - święta rzeka w Indii
• jasnowidzenie - zdolność nadprzyrodzona pozwalająca postrzegać ponad czasem i przestrzenią
• Jaszczury - mityczne istoty gadzie z konstelacji Oriona, zagrażające ziemi i ludzkości, szaraki
• jantra - yantra, znak, symbol, diagram; używany do medytacji i skupienia oraz w rytuałach S
• joga – zjednoczenie, unia, połączenie, jedność; zbiór dyscyplin duchowych z Indii
• joganidra - mudra wyciszania pięciu zmysłów w jodze
• Jogasutry – księga jogi Ryszi Patandźali, zwięzły podręcznik dla nauczycieli jogi
• Jogeśwara - tytuł doskonałego mistrza joginów jakim obdarzony jest założyciel jogi Śiwa
• jogging - swobodne, luźne bieganie, amerykański bieg transowy wzięty z Tybetu
• jogin – adept jogi, który osiąga zjednoczenie, czwarty etap rozwoju, kaiwalin – wyzwolony
• juga – epoka, długi czas

K

• kahin - arab. rodzaj danego kapłana, wieszcza i szamana w tradycjach przedmuzułmańskich
• kahuna - kapłan tradycyjnej szamańskiej religii z Hawajów znanej jako Huna
• Kailaśa - leżąca w Tybecie po stronie chińskiej najświętsza góra hinduizmu i śiwaizmu oraz buddyzmu
• kaivalya - kaiwalja, stan jedyności, pełnego zjednoczenia z boskością, wyzwolenie
• kalaripayat - indyjska sztuka walki, pierwotna dla szkół całej Azji
• kali juga – epoka bogini, wyzwolenia kobiety, panowania nad materią, wiek żelazny
• kalpa – okres, epoka, wielki cykl czasu, większy niż juga
• Kamasutra - święta księga Indii o życiu erotycznym dla tantryków
• Kańćipuram - spol. Kanczipuram; śiwaickie święte miasto w stanie Tamil Nadu
• karańaśarira - spolszcz. karana śarira, ciało subtelne
• karin - kusiciel inspirujący ludzi do porzucenia duchowej drogi, czynienia zła, błędnych poglądów
• karma, karman – czyn, akcja, los, przeznaczenie, skutek
• Karmajoga - joga czynu, joga działania, podstawowy stopień indyjskiej jogi
• karuna - empatia, współczucie, współodczuwanie, miłosierdzie, litość, zmiłowanie, druga zasada bodhićitta w jodze,
• kasta – grupa społeczna w kulturze Indii
• Kaweri - jedna ze świętych rzek matek w Indii
• Khajuraho - święte miasto w Indii znane ze świątyń dekorowanych scenami z życia erotycznego
• kirtana - śpiewanie, recytowanie, intonowanie, tańczenie, jako praktyka duchowa
• klasyczne tańce hinduskie – opis typowych stylów indyjskiego tańca
• klątwa - rytualny urok lub czar sprowadzający nieszczęścia lub śmierć
• kodźagara - kojagara, kodżagara, święto oświecenia, długiego życia, zdrowia i bogactwa
• Konarak – miasto w Indii
• Kośa - ciało, powłoka, sfera świadomości
• Krama - jedna z głównych jogicznych szkół śiwaizmu kaszmirskiego
• Krija - rodzaj praktyk rozwoju wewnętrznego w tradycyjnej indyjskiej jodze i tantrze
• Krijajoga - jedna z głównych linii nauczania autentycznej jogi z Himalajów
• kripa - krpa, łaska, błogosławieństwo, moc duchowa udzielana tylko w obecności guru
• krodha - gniew, złość, irytacja, jedna z sześciu bram piekielnych
• krysznaizm – jeden z głównych nurtów wisznuizmu
• Ku-Jogin - zły jogin, fałszywy jogin, jogoszust, źle praktykujący, zwiedziony
• Kula - rodzina duchowego nauczyciela w sensie jego uczniów, pokrewieństwo duchowe
• Kularnawa tantra, kularnawatantra - krótki tekst ezoteryczny szkoły Kula czy Kaula Tantry
• Kumbhaka - wstrzymywanie oddechu po wdechu dla napełnienia energią życia
• Kumbhamela - Święto Dzbanu, zlot joginów i ascetów odbywany co 3 lata w Indii
• Kundalini – Energia Wężowej Bogini Mądrości, moc ogniowa żeńskiej zasady boskości, śakti
• Kundalini Joga – tantryczna metoda obudzenia ogniowej mocy Bogini
• Kunti – matka pięciu braci Pandawa znanych z eposu Mahabharata
• Kurukszetra - równina w okolicy Delhi, miejsce bitwy Kryszny i Ardźuny z Kaurawami; miejsce powstania Bhagawad Gity
• kutrub - arab. ghul rodzaju męskiego lub ludożerca
• Kutub - w sufizmie mistrz mistrzów, najwyższy mistrz duchowy swoich czasów

L

• laja - laya, stan rozpuszczenia, roztopienia, wchłonięcia, charakterystyczny dla zjednoczenia z Brahmanem Absolutem
• Laja Joga – medytacyjna szkoła jogi oparta na pracy z ćakramami i mocy Kundalini
• Lakszman – brat króla Rama
• Lalla (sanskr. Lalāsa) – śiwaicka mistrzyni Laja Jogi z XIV wieku
• Lemuria - wspominana historycznie w Ramajanie kraina demonów, dawna Wielka Lanka na Oceanie Indyjskim
• Lewiatan - wężowy demon wodny, potwór z głębi mórz i oceanów, demon kabalistów i judaistów
• linga – śiwaicki symbol Boga-Absolutu, znak prapoczątku stworzenia; linga-śarira to ciało lustrzane, eteryczne
• lotos - kwiat lotosu oraz ośrodek świadomości duchowej, ćakram
• Lucyfer - upadły anioł światłości, który stał się demonem udającym oświecenie, demon fałszywego oświecenia

M

• mag - kapłan szamańskich religii, w tym zaratusztrianizmu czy polinezyjskiej Huny
• magia - najwyższy poziom praktycznej realizacji ezoteryzmu, okultyzmu, hermertyzmu i boskiej religii
• Mahabharata – epopeja opisująca dawne dzieje narodu indyjskiego
• maha juga – czterowiecze, epoka trwająca 4 miliony 320 tysięcy lat
• Mahabalipuram - święte miasto w Indii w stanie Tamil Nadu znane z kompleksu starożytnych świątyń Boga Śiwa
• mahamantra - maha mantram, wielka mantra, wielka recytacja, wielki dźwięk, wielkie słowo
• mahasamadhi - świadome odejście jogina czyli duszy zaawansowanej
• mahatma – wielka dusza, tytuł wzniosłego mistrza duchowej hierarchii
• maja – iluzja, złuda, zaćmienie
• Majapur - święte miasto w Indii gdzie ma siedzibę ruch krysznaitów
• mala – 1. maalaa, różaniec modlitewny, zwykle o 108 lub 1008 koralikach, 2. mala, odpady, nieczystości, ekstrementy
• mandala - symboliczne zobrazowanie mocy i energii bostwa w formie diagramu
• mantra – słowo, wibracja, dźwięk; ochrona umysłu; fraza modlitewna
• manipura - Trzeci ośrodek energii w okolicy splotu słonecznego; Lotos o dziesięciu płatkach
• manusmryti – traktat wieszcza Manu, księga braminów
• manwantara – cykl czasu dłuższy niż juga, krótszy niż kalpa
• Mara, Marya – iluzja, koszmar, Zły Duch
• Marga - Mistyczna Droga, Duchowa Ścieżka
• marid - rodzaj demona o olbrzymiej posturze znanego w mitach arabskich i sufickich
• marman - punkt lub obszar do akupresury w metodach ajurwedy, wrażliwy punkt na ciele
• Mathura - święte miasto znane jako miejsce narodzin Awatara Kryszna
• Matsja – ryba, imię jednej z awatar, wcieleń Boga Wisznu; także asana, pozycja w jodze
• medium - osoba kontaktująca się z duchami w sposób paranormalny
• Medjugorie - miejsce kontrowersyjnego objawienia maryjnego z lat 80-tych XX wieku w dawnej Jugosławii
• Medytacja Transmisyjna - jogiczna praktyka Lajów polegająca na przekazywaniu Światła Bożego potrzebującym
• Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny - współczesna międzynarodowa amerykańska organizacja krysznaitów
• mitologia indyjska – lista wedyjskich i hinduistycznych Bogów oraz Bogiń
• mistyka - ezoteryczna dziedzina wiedzy o bezpośredniej łączności człowieka z bóstwem
• misy tybetańskie - rodzaj instrumentu muzycznego do terapii dźwiękiem w ajurwedzie
• mithuna - tworzenie par miłosnych męsko-damskich, bliźniacze płomienie
• moksza – wyzwolenie, ekstaza; skupienie mądrości; czwarty etap praktyki tantry
• Moria lub Morya - Ojciec Mistrzów Duchowych (Ryszich); znany jako Mistrz Himalaya lub Hermes
• mudra – pieczęć, pozycja i gest; zaawansowana praktyka jogi lub tantry
• Muhurta - wedyjska godzina, 48 minut, jedna trzydziesta doby; miara czasu praktyki w jodze
• muladhara - lotos podstawy o czterech płatkach
• mumukszu – tęsknota za Bogiem, pragnienie połączenia z Najwyższym
• murti - wizerunek niebiańskiej istoty lub oświeconego mistrza duchowego

N

• nabhi - pępek, czesto w jodze kojarzony z lotosem manipura lub bindu wisarga
• nadi – strumień, subtelny przewód dla energii duchowej; w jodze uczy się o 14 nadi podstawowych
• nada – Boski Głos wewnątrz, wibracja Wszechświata, "dźwięk" ciszy, wibracja Najwyższych, Bezforemnych Niebios
• Nada Joga - zbiór metod praktyki słuchania dźwięków wewnętrznych zwanych nadą, joga pomocnicza
• nakszatra - w indyjskiej astrologii stacja księżycowa lub dom Księżyca
• Nakszibandijja lub Naqszbandi - suficka tarika, tradycja mistyczna w formie organizacji zakonnej
• Namaskar - hinduskie pozdrowienie: bądź pochwalony, także hołd z pokłonem jako Padnamaskar
• natjaśastra – klasyczny traktat o indyjskim tańcu duchowym
• nawiedzenie - stan bycia pod wpływem szkodliwego ducha lub demona
• Nashik - święte miasto kultury duchowej ramaitów w Indii
• Natha - adept Hathajogi, inicjowany uczeń szkoły Hatha Jogi, w linii Natha Sampradaya
• neohinduizm - ruch odrodzenia starej duchowości hinduistycznej
• New Age - ruch na rzecz złotego wieku, lepszego życia i postępu
• ney - rodzaj instrumentu muzycznego używanego na środkowym wschodzie, także przez sufich
• nidra – jogiczny stan świadomości, sen jogiczny bez zjawisk sennych
• Nijama - reguły czystości w tradycyjnej jodze, wskazania dla życia duchowego, nadetyka, nadmoralność
• numerologia - wiedza o liczbach i ich interpretacji; wiedza z daty urodzenia, wartości imion i nazw

O

• odźas - także odżas, siła, siła życiowa, witalność, najwyższa forma energii w ciele ludzkim
• okultyzm - wiedza tajemna, tajemnica, sekretność; ezoteryka; mistyka
• Om – Om-kara, święte słowo mocy rozpoczynające praktykę mantramów, inaczej pranawa
• opętanie - owładnięcie człowieka lub zwierzęcia przez demona, złego ducha czyli asura
• oświecenie – podstawowy duchowy cel adeptów jogi i tantry, po którym zaczyna się prawdziwa praktyka
• Or - boskie światło w tradycji hebrajskiej kabały i perskiej mistyki
• orgazm - w mistyce Wschodu stan seksualnego spełnienia i błoga ekstaza świętego seksu
• orgon - podstawowa energia kosmiczna w odkryciach Wilhelma Reicha
• oświecenie - bodhi, kenśo, satori, sanmai, samadhi, stan wewnętrznej jasności i przytomności

P

• Padanamaskara - dotknięcie stóp guru lub świętego
• pandawowie – pięciu bohaterów eposu Mahabharata, symbol zwycięstwa zła nad dobrem
• paramahansa - wedyjski tytuł dharmiczny, stosowany wobec wysoce zrealizowanych mistrzów (guru)
• paramatma – wyższa jaźń, wyższa dusza, nadjaźń lub naddusza, dusza wszechrzeczy, jaźń wszystkich istot
• parias – członek społeczności pozakastowej; najemnik, parobek, niewolnik
• pingala - energia słoneczna, prawe nozdrze, prawy kanał czy przewód energii
• Pir - starszy mistrz, tytuł duchowy w tradycjach sufickich oraz w zakonach nathów
• piśaća - diabeł, upiór, zły, czort czyli najbardziej zezłośliwiona istota w materii mroku
• Plejadanie - wspominani w ezoteryce mieszkańcy planet z gromady Plejad, niepoprawnie znani jako Plejadianie, Plejaranie
• Plejadianie - właściwie Plejadanie, hipotetyczni mieszkańcy Plejad
• Plejady - mistyczna gromada gwiazd w gwiazdozbiorze Byka
• Plejaranie - właściwie Plejadanie, hipotetyczni mieszkańcy Plejad
• Patańdźali – Patańdźali, indyjski Ryszi, autor traktatu Jogasutry
• pradżnia (prajńa) – prawiedza, mądrość, wszechwiedza, pierwotna zdolność zrozumienia
• pramana - miary poznawcze w klasycznej jodze indyjskiej
• prana – siła, energia witalna, moc życia i oddechu, energia słoneczna
• pranajama - czwarta grupa ćwiczeń w klasycznej jodze, metody oddechowej kontroli energii życiowej
• pranawa - pranava, wibracja AUM, Om, starożytny pierwotny dźwięk, wibracja Boga
• prasadam – wegetariański pokarm ofiarowany w czasie pudźy do spożycia, komunia
• pratjaja – odczuwanie, odbiorczość, intuicyjna percepcja, czujność
• prema – duchowy dar Bożej Miłości, najwyższa i najczystsza postać Miłości
• pudźa – msza, nabożeństwo, rytuał religijny, ceremonia
• Purany – rodzaj świętych pism indyjskich
• Puri – miasto w Indii, jedna z czterech siedzib Adi Śankara aćarja hinduizmu
• purnima - pełnia Księżyca, dzień dochodzenia Księżyca do pełni, doba do pełni
• Purusza - dusza, jaźń, czysta istota, wnętrze, mieszkaniec wnętrza, człowiek
• Puszkar - miasto w Indii koło Ajmer słynne z głównej świątyni Boga Stwórcy, Brahma
• Puttaparthi - miejscowość w południowych Indiach, główna siedziba awatara Śri Sathya Sai Baba

Q

• qawwal - śpiewak, kantor
• qawwali - rodzaj muzyki praktykowany przez sufich i joginów w Indii

R

• Radża Joga - starożytna droga duchowego rozwoju, ścieżka królewska, sztuka królewska, synteza jogi
• radźas – druga z trzech gun, pasja, ambicja, namiętność
• raga – przywiązanie lub rodzaj muzyki indyjskiej
• rakszas - rodzaj bardziej złośliwego i podłego demona jaszczurowego, asura
• Ramajana – epos opisujący dzieje króla Rama i zwycięstwo dobra nad złem
• rasa – smak; w wisznuizmizmie rodzaj związku
• ratha - architektoniczna forma śwątyń budowanyc na kształt starożytnych rydwanów
• Ratha Jatra – wisznuickie Święto Rydwanu
• Rawana - demon, który porwał Sitę i został zabity przez Ramę
• reiki - japoński system medycyny tradycyjnej bazujący na przykładaniu rąk i bioenergoterapii oraz akupresurze
• reinkarnacja – ponowne wcielanie żyjącej duszy (jaźni), atmana
• Reptilianie - rasa istot gadzich, jaszczurów z Oriona próbująca skolonizować ziemię i zniewolić ludzkość
• Rinpocze - pisane też Rinpoche to po tybetańsku Guru, mistrz duchowy
• Rok 2012 - teorie na temat końca świata, zagłady i katastrofizmu w ezoteryce
• Roszi - Roshi, w języku japońskim mistrz oświeconyc, straszy mistrz, mistrz mądrości, ryszi
• Rudraksza - mala, różaniec służący do recytowania modlitw i formuł magicznych, mantramów
• runy - pierwotne pismo magiczne Skandynawii, Celtów, Germanów, a nawet Ormian, dane przez Odyna
• Rygweda – jedna z Wed – Świętych Ksiąg Starożytnej Indii
• ryta – prawo i porządek boski we wszechświecie, zasada ładu i harmonii

S

• Sadguru – zrealizowany guru, nauczyciel świata
• sadhana – dyscyplina praktyki duchowej, która prowadzi do realizacji
• sadhu – święty asceta, mistyk
• Sahadźa Joga - ang. Sahaja Yoga, joga naturalnego zrodzenia się wewnętrznej istoty
• sahasrara - Siódmy ośrodek energii; lotos korony o tysiącu płatków ponad głową
• samadhi – ekstaza, stan świadomości w którym ustaje myślenie, zjednoczenie
• sampradaja – stowarzyszenie, zrzeszenie, zbór, zgromadzenie, braterska wspólnota joginów
• samourzeczywistnienie – w jodze niższy stopień duchowego oświecenia
• samospalenie - zjawisko polegające na samozapłonie ludzkiego ciała z przyczyn wewnętrznych
• samana - jeden z pięciu rodzajów energii życiowej stworzeń, także rodzaj oddychania
• Samaweda – święta księga ekstatycznych pieśni, trzecia Weda
• Samsara, sansara – cierpienie, kołowrót narodzin i śmierci
• Samyama - Samjama to zjednoczna moc dharan, dhyan i samdhi
• sangha – wspólnota, bractwo, zbór; grupa praktykujących jogę regularnie
• sankhja – klasyczna filozofia indyjska mająca podstawy w traktacie Bhagawad Gita
• sannjasa – wyrzeczenie, najwyższy inicjacyjny stopień ucznia w jodze i tantrze, faza życia; życie mnicha lub mniszki,
• sannjasin - wyrzeczeniec, eremita, pustelnik, mnich lub mniszka w odosobnieniu
• sanskryt – starożytny alfabet indoeuropejski
• saptasindhawa – siedem świętych rzek w tradycji indyjskiej
• Saraswati (rzeka) - jedna z siedmiu świętych rzek matek płynąca z Himalajów poprzez Zachodnie Indii
• Sati – Bogini, pierwsza małżonka Boga Śiwa i córka Dakszy; ceremonia pogrzebowa
• satja juga – epoka prawdy, złoty wiek, pierwsza część czterowiecza
• sattwa – najszlachetniejsza z trzech gun, określająca równowagę wewnętrzną, prawość, zgodność i spokój ducha
• sektofobia - zaburzenie psychiczne w postaci poczucia zagrożenia przez sekty
• sennik - podręcznik interpretacji snów; opis symboliki i znaczenia snów
• seremetyzm - brak kompetencji w zakresie ezoteryki
• sewa - sanskryckie seva, służba, praca duchowa, oddanie, ofiara
• sewaka - służebnik, ofiarnik, osoba poświęcona służbie Bogu, Guru i Aszaramowi; Bhakta
• Shirdi - święte miasto znane z wielkiej świątyni awatara Boga Śiwa, Bhagawana Śri Sainatha (Shirdi Sai Baba)
• siddha – cudotwórca, doskonały, spełniony, rodzaj półboskich istot
• siddhanta - zbiór śiwaickich nauk jogi pozostawionych przez siddhów
• Siddha joga - ogół metod jogicznych praktykowanych przez rasę siddhów
• siddhi – charyzmatyczna moc duchowa, owoc duchowej realizacji; często dar duchowy, oznaka uświęcenia
• siddhowie - w naukach jogi tantrycznej jest to wyższa klasa boskich istot używających cudownych mocy siddhi
• siedem matek – idea pochodzenia ludzkości od siedmiu Matek-Bogiń; Plejady
• sila - arab. rodzaj demonicznej istoty, dżinna płci żeńskiej
• silsila - łańcuch duchowego przekazu z mistrza na ucznia, sukcesja zakonów sufickich
• sitar - indyjski i perski instrument muzyczny
• soma – święty napój mający na celu pojednanie z bóstwami niebios
• Styks - główna z pięciu rzek mitycznej krainy Hades przez którą dusze przeprawiają się do Zaświatów
• Subhadra – siostra awatara Kryszny
• Sufi - święty, czysty, mądry; mistyk
• Sufizm - mistyczny nurt filozoficzny
• suszumna - centralny przewód, kanał czy meridian energii w ciele człowieka, związany z kręgosłupem, tyb. Tummo
• sutra – zwięzły aforyzm służący jako środek do zapamiętania świętych nauk
• swami – Święty, Czcigodny, Dostojny; tytuł świętej osoby; Ojciec Święty
• swadhiszthana - drugi ośrodek energii poniżej pępka o sześciu płatkach
• Swara - svara, nuty, podstawowe dźwięki gamy w muzyce indyjskiej
• swastyka – wedyjski symbol pomyślności i powodzenia w formie indyjskiego krzyża
• system kastowy – naturalny system podziału ról społecznych w kulturze wedyjskiej

Sz

• Szachy - Królewska gra indyjskiego pochodzenia mająca wiele wariantów
• Szadanga Joga - sześcioczłonowa joga opisana w Maitrajanija-Upaniszadzie
• Szajtan - arab. zły duch, przywódca złych dżinnów, hebr. satan, szatan
• Szatan - przywódca demonów lub rodzaj złego ducha wspominanny w Biblii
• szaman - mistyk, mag, kapłan i czarodziej pełniący rolę przywódcy duchowego dawnych społeczności
• szambala - shambala, śambhala, mityczna kraina świetlistych wojowników strzegących Ziemię przed inwazją zła
• Szastra - zobacz śastra
• szatćakrabheda - szat ćakra bheda/na, przeciąganie sześciu ośrodków, praca z sześcioma ćakrami ciała
• szatkarman - poszóstne uzdatnienie; sześć ćwiczeń oczyszczających z Hatha Jogi
• szatkasampatti - składający się z sześciu (szatka) osiągnięć czy udoskonaleń (sampatti)

Ś

• śabda - dźwięk, wibracja, dźwięk mowy, pieśni, szeptu, odgłosy przyrody, dźwięki wewnętrzne
• śakti – moc i potęga boskiej natury, żeński aspekt Boga, Boskość; także siła czy energia udzielająca wszelkich charyzmatów, duchowych darów (siddhi).
• śaktyzm – kult Bogini i żeńskiej mocy w hinduizmie, podstawa tantry
• Śankara – reformator hinduizmu
• śastra - starożytny indyjski traktat poruszający tematy filozoficzno-religijne
• Śikhara – typ północnoindyjskiej świątyni
• Śiwa – Najświętsze Imię; Łaska, Przychylność, Trzecia Osoba Stwórcy niszcząca grzech, cierpienie, błędy i zło
• śiwaizm - indyjski i nepalski kult Boga Śiva w hinduizmie
• śiwaizm kaszmirski - jedna z sześciu głównych znanych szkół ezoteryczno-duchowych śiwaizmu
• Śiwa Purana - Śiwapurana, jeden z najważniejszych traktatów o rozwoju duchowym oraz wcieleniach Boga na ziemi
• Śiwasamhita - traktat Śiwa Boga zawierający wskazówki dla rozwoju duchowego ludzkości
• śrawaka – uczeń słuchający nauk guru na własne uszy
• Śri jantra - wzorzec świętej geometrii przywołujący energię ezoterycznej bogini Śri Lalita Tripurasundari
• święta krowa – o indyjskim szacunku do matki krowy
• święty - osoba uznana za posiadającą boskie właściwości, często dar uzdrawiania lub materializacji wibhuti

T

• tabli - hinduski instrument muzyczny (bębenek)
• taixi - chiń. oddychanie embrionalne, taoistyczna praktyka oddychania jak embrion w łonie matki
• tala - stan ciemności, samozasłonięcia, samowypaczenie, stany i światy demoniczne, sfery piekielne
• taluka - obszar podniebienia lub górnej części szyi, także ćakra siddhów w tym obszarze
• tamas – trzecia z trzech gun; ciemność, zaślepienie, niewiedza, bezwład
• tandawa - boski taniec Pana Śiwa
• tanpura - tambura, tamboora, zwykle czterostrunowy śiwaicki instrument muzyczny, służący uzdrawianiu
• tantra - tkanina, spoistość, kontinuum, kultywowanie boskiej energii i Mocy, Śaktyzm
• Tantra Joga - ogół praktyk tantrycznych, synonim Kundalini Jogi
• tantryzm (śaktyzm) – religijna filozofia i kultura, siła seksualna łącząca pierwiastek żeński i męski
• taoizm - tradycyjna chińska droga bóstw nieba, chińskie shinto, odpowiednik jogi i tantry
• tapas - żar, gorąco, asceza, umartwianie, żarliwość w ascezie mistyczno-ascetycznej
• tarot - w kabale wróżebna czy dywinacyjna talia kart na których są znaki alfabetu hebrajskiego lub ich symboliczne obrazy
• tat - to, tym, owo, wedyjskie określenie nieskończonego absolutu
• tattwa – prawda, prawdziwa istota, podstawowa zasada, prawdziwy byt
• tedźas - blask, żar, światło promienne wokół głowy jogina, aureola, ognisty duch
• Tengri - główne bóstwo nieba szamańskich kultur plemion ałtajskich, ludów tureckich, mongolskich i tunguskich oraz Hunów
• tengrianizm - tengryzm, tengriaństwo, szamańska religia ludów ałtajskich, tureckich, mongolskich i tunguskich, szamanizm, huna, hunowie
• telepatia - odczuwanie na odległość; komunikacja pomiędzy umysłami
• tilaka (bindi) – kropka z pasty sandałowej malowana na czole hinduskich kobiet lub znak malowany na ciele typowy dla danej sampradaji
• Tiruvannamalai - święte miasto śiwaitów w Indii u stóp góry Arunachala, celu pielgrzymujących joginów
• tithi – jednostka czasu równa jednemu dniu księżycowemu
• tjaga - zaniechanie, pozostawienie, wyrzeczenie, bezinteresowność, wyrzeczenie owoców czynu
• Towarzystwo Teozoficzne - stowarzyszenie ezoteryczne zajmujące się propagowaniem królewskiej jogi i filozofii wschodu
• trataka - skoncentrowanie wpatrywanie, przygladanie w skupieniu uwagi, wpatrywanie bez mrugania w jodze
• treta juga – druga część czterowiecza, wiek srebrny w naukach hinduizmu
• trika - trójtworzenie, misteryjna nauka siwaizmu kaszmirskiego
• trimarga - trójdroga, potrójna droga, trzy ścieżki: karma, bhakti i dźńana joga
• trimurti – Trójca Święta – Brahma (Kreacja), Wisznu (Utrzymanie), Śiwa (Niszczenie)
• triratna - trzy klejnoty, trzy drogocennosci, trzy skarby; Guru, Dharma i Sangha
• Triśanku - król, dla którego Wiśwamitra stworzył własne niebo
• triśarana - potrojne oddanie, potrójne schronienie, trójoddanie guru, dharmie i sandze
• triśiksza - potrójne szkolenie; trening moralny, mentalny i mądrościowy
• triśula - trójząb, atrybut trzymany przez Mistrza Śiwa, założyciela wszelkiej jogi
• tryszna - pragnienie, żądza, pożądanie, roszczenie, pożądanie życia i obiektów zmysłowych
• Trzecie Oko - szósty ośrodek rozwoju wyższej świadomości; punkt jasnowidzenia; źródło magicznych mocy
• trzech ojców – doktryna wisznuicka
• tulasi – rodzaj kwiatu używanego w ceremoniach religijnych typu "puja"
• tulku - tybet. ciało przemiany, inkarnacja, emanacja, wcielenie dawnego lamy, awatara lub awadhuta
• tummo, tumo - tybet. wewnętrzny żar, ogień kundalini, wzmaganie gorąca
• turija – stan ciągłej świadomości
• tuszita - zadowolenie, błogi spokój i rozkosz, niebiosa spokojnych i zadowolonych bóstw

U

• udana - jeden z pięciu rodzajów energii życiowej stworzeń, także rodzaj oddechu
• Uddiyana bandha - uddijana bandha, jedna z trzech najważniejszych bandh w Hatha jodze
• udgatar - kapłan wedyjski wygłaszający modlitwy oraz śpiewający hymny z Samawedy
• upanajana - wyświęcenie, przyjęcie, wedyjska ceremonia inicjacyjna, nałożenie świętego sznura
• Upaniszady – sanskrycki gatunek literacki
• upasana - siedzenie, praktykowanie, oddawanie czci bóstwu i guru, modlitwa i medytacja
• upeksza - niezważanie, niedbanie, ostracyzm, skarcenie, stoicyzm, czwarta brahma-wihara
• utsaha - siła, witalność, wytrwanie, stałe czuwanie, gotowość, czujność, wytężony trud

V

• Varanasi - Benares, święte miasto hinduizmu i buddyzmu w Indii
• Viśuddha - Piąty ośrodek energii w okolicy gardła; Lotos o szesnastu płatkach
• Voodoo - czytane "wudu", szamańska religia znana z Haiti, a pochodząca z Afryki
• Vrindavan - święte miasto krysznaitów, miejsce dzieciństwa Awatara Kryszny

W

• wadźra - piorun, diament, ostrze piorunowe, diamentowa świadomość, krzyż
• wairagja - vairagya, beznamiętność, bezpożądliwość, wolność od żądz i namiętności
• Wairoćana - Wiroćana, porównujący się ze słońcem, asura, stary demon z mitów indrowych
• wahana – nosiciel, pojazd; zwierzę na którym w ikonografii hinduistycznej podróżuje Bóstwo
• wahdat-ul-wudżud - suficka nauka duchowa o jedności rzeczywistości w Allah Bogu
• Wamana – czwarta inkarnacja Boga Wisznu w postaci karła, pogromcy demona Bali
• Wampiry - istoty żywiące się cudzą energią życia, a także wysysaną krwią
• wanaprastha – faza życia, jedna z czterech aśram
• warna – kasta, zasadnicza grupa społeczna
• wedanta – indyjski ruch filozoficzny będący kontynuacją i objaśnieniem Wedy
• wedanta sutra – święta księga wedanty
• Wedy (Veda) – święte Pisma indoeuropejczyków, arjan i współcześnie hinduistów
• wedyzm – najstarszy kierunek hinduskiej religijności arjan (aryjczyków)
• wegetarianizm – zdrowe jogiczne odżywianie z wyłączeniem tego co pochodzi z zabijania zwierząt
• Wesak - święto w czasie majowe pełni Księżyca w Byku, dzień urodzin, oświecenia i parinirwany Buddha
• wibhuti – cudownie materializowany popiół, symbol czystości i świętości, łaska Mistrza Śiwa
• widźńana - poznanie, uświadomienie, wgląd poznający, zrozumienie i znanie, postrzeganie Brahmana, Puruszy, Atmana
• wihara - miejsce odpoczynku dla mnichów, dom medytujących mnichów (bhikszu)
• Wilkołak - człowiek w amoku przemieniający się w drapieżnego wilka
• wiparjaja - błąd, pomylenie, błędna wiedza, pseudowiedza, błędne pojmowanie rzeczywistości, dewiacja
• wirat - słowo sanskryckiego pochodzenia oznaczające Naturę jako MOST do Boga
• wirja - energia, wigor, żywotność, siła woli, energiczność, elen vitale, niestrudzenie
• wirujący derwisze - potoczna nazwa tureckiego bractwa tańczących derwiszów z Konya
• wisznuizm – jeden z trzech głównych nurtów religijności i duchowości indyjskiej
• Wiśuddha - Piąty ośrodek energii w okolicy gardła; Lotos o szesnastu płatkach
• wiweka - rozróżnianie, rozeznawanie, rozpoznawanie, odróżnianie, odróżnianie prawdy od fałszu
• wjana - w sanskrycie vyana, jedno z tchnień życiowych, rodzaj oddechu, także rodzaj energii życiowej stworzeń
• Wrindawana – święte miasto wisznuitów w Indii
• Wrytra – demon, asura, zły duch, demon złej myśli i negatywizmu pokonany przez Boga Indra
• wrytti - fale aktywności myślowej, myśli wrytrowe, reakcje emocjonalne, zasłony mentalne
• wuwei - chiń. czytane łułej, niedziałanie, spontaniczne działanie, swobodne płynięcie, dryfowanie, duchowe poddanie

X

• Xian - czytane Sian, nieśmiertelny, istota nieśmiertelna, ideał mistyczny taoizmu, taoistyczny siddha

Y

• yab-yum - tybet. ojciec-matka, połączenie pary bóstw meskiego i żeńskiego w tantrze
• yajna - rytuał ofiarny, ceremonia ogniowa
• yajurveda - jedna z czterech wed tycząca kultu ofiarniczego i rytuału
• yako-zen - zen dzikiego lisa, zen (medytacja) bez mistrza i przekazu dharmy
• Yam - sylaba nasienna, bidźa mantram w ośrodku serca, w anahata
• yama - zasady moralne; bóstwo śmierci; zakaz moralny
• yamuna - rzeka w Indii
• yang - chiń. czytane jang, zasada męska, aktywna, słoneczna, odpowiada sanskr. pingala lub Śiwa
• yantra - znak, symbol, talizman, diagram ochronny lub magiczny, zwykle związany z bóstwem i mantrą
• Yeti - legendarny człowiek śniegu w Himalajach
• yin - chiń. czytane jin, zasada żeńska, pasywna, ziemia, księżycowa, odpowiada sanskr. ida lub śakti
• yoga --->zobacz joga
• yoga mudra - lotosowe zjednoczenie z guru
• yoganidra - proces wyciszania i powściągania zmysłów; rodzaj mudry
• Yogin - osoba praktykująca jogę

Z

• zabuton - jap. czytane dzabuton, mata do siedzenia w zen, kwadratowa mata do medytacji w lotosie
• zafu - jap. czytane dzafu, poduszka do siedzenia, okrągła poduszka do medytacji w zazen
• zahir - sufickie: wiedza ezoteryczna, zewnętrzna, jawna dla wszystkich, literalna
• zaratusztrianizm (zoroastryzm) – religia objawiona starożytnych Medów i Persów
• zazen - jap. czytane dzadzen, siedzenie w medytacji, od za - siedzieć i zen - medytacja, dhjana
• zembyo - jap. czytane dzembjo, choroba zen, stan mylących odczuć i zjawisk (makyo), przywiązanie do pustki
• zen - jap. czytane dzen, skrót od zenna, skupienie i medytacja, tłumaczenie słowa dhjana na japoński
• zenshu - japońska wymowa chińskiego chanzong, dosłownie: szkoła zen, szkoła medytacji
• Zend-Avesta - święta księga, biblia zaratusztrian
• zendo - jap. czytane dzendou, dosłownie 'pawilon zen', sala medytacji, droga medytacji
• zenke - jap. czytane dzenke, dom zen, rodzina zen, świątynia lub klasztor zen i rodzina praktykujących w tam
• zensu - jap. czytane dzensu, dosłownie 'dziecko zen', uczeń zen, uczeń prowadzony przez mistrza roshi
• zodiak chiński - opis lat dwunastu zwierząt, pięciu żywiołów oraz towarzyszy drogi chińskiej astrologii
• Zombi - ożywiony nieboszczyk lub osoba w transie, zwykle pod wpływem czaru lub ziół

Ż

• Żmij – skrzydlata gadzia postać, jaszczur lub gryf z wierzeń dawnych Słowian, słowiańska Naga