Indeks Haseł

Alfabet Ezoteryczny i Hermetyczny

Oto lista pojęć związanych z medytacją, jogą, dharmą, tantrą, wedyzmem, hinduizmem, kulturą wedyjską, ezoteryką, magią, okultyzmem, astrologią, które znajdują się (niebieskie) lub powinny się znaleźć (czerwone) w polskiej Himalaya-Wiki. Oczywiście listę tę można, a nawet trzeba rozszerzać o nowe pojęcia. Bóstwa i Bogowie czy Anioły oraz Nazwiska, Miejsca, Artykuły znajdują się w osobnych kategoriach pojęć!

Ostatnio edytowane i uzupełniane Hasła na Himalaya-Wiki:

Skocz do hasła na literkę

A – B – C – Ć - D – E – F – G – H – I – J – K – L – M – N – O – P – Q – R – S – Sz - Ś – T – U – V - W – X - Y - Z - Ż - Ź

A

abhajamudra - sanskr. abhaya-mudră; gest mistrza rozpraszający obawy i wątpliwości ucznia
abhawa - stan mistycznej śmierci, unicestwienie błędów, grzechów i żądz
abhjasa - wyższy stopień sadhany, praktyki jogi, regularna długotrwała praktyka inicjanta
aćarja - aćarya, acharya, wysłannik, posłannik, apostoł, nauczyciel duchowy
Adept - Mistrz Mądrości, istota przekraczająca ponadludzki stan
Adibuddha - najwyższy przebudzony, oświecony mistrz duchowy, pierwszy oświecony mistrz
adiguru - najwyszy mistrz i przewodnik duchowy, Śiwa jako mistrz założyciel jogi
advaita – indyjska filozofia niedualna, doktryna, główna szkoła wedanty
adźapa - patrz ajapa techniczna metoda praktyki himalajskiej laja jogi
adżna, adźńa, ajńa - Szósty ośrodek energii w głowie; Lotos o dziewięćdziesięciu sześciu płatkach
agama – pisemny przekaz nauk
Agni – Ogień, Płomień; żywioł ognia; bóstwo czy anioł Ognia
agnihotra – wedyjski rytuał ogniowy
Agni Joga - starożytny wedyjski system praktyki jogi wewnętrznego ognia (tumo)
ahamkara - praktykowanie osiągania prawdziwej jaźni
Ahi Bundhnja lub Ahi Budhnja - mityczny wąż głębiny, często utożsamiany z Lewiatanem
ahinsa – zasada niekrzywdzenia i niezabijania stworzeń
ajapa - adźapa joga, metoda praktyki lajów z siddhaśramu w Himalajach rozpowszechniona przez Purnananda
Ajhole - święte miasto Durgi w stanie Karnataka w Indii
ajńa - trzecie oko w treningu jogi
ajurweda - indyjska medycyna naturalna, formalnie akceptowana przez WHO
Akaśa - światło, dżwięk, przestrzeń, duch, kosmiczny eter
Aladyn - arab. mityczny właściciel zaczarowanej lampy
Allahabad - święte miasto w środk.-półn. Indii gdzie co 12 lat obchodzi się Kumbhamella
Amarnath - święta jaskinia himalajska w Kaszmirze koło Śrinagaru
Amba - indyjska bogini wojowniczka, patronka rycerzy i wojowników, bogini z Plejad, Alcyone
Ambara - niebiańskie bóstwo, dewa, strażnik ściezki duchowej na poziomie lotosu Wiśuddha
amryta – nektar nieśmiertelności, boski napój
anahata - Czwarty ośrodek energii w okolicy serca; Lotos o dwunastu płatkach
ananda – stan szczęścia i błogości, wrodzona rozkosz ducha
Ananta – nieskończoność; imię węża w mitologii Indii
anava – egotyzm, złudna niższa jaźń w naukach jogi
angelizacja - proces przemienienia człowieka świętego w anioła Bożego
antahkarana - wewnętrzny instrument, troisty lub poczwórny opis pierwiastków duszy (dźiwy) czy jaźni
apana - jeden z pięciu rodzajów subtelnej energii vayu ożywiającej ciała żyjacych istot, rodzaj oddychania
aranjaki - traktaty leśne, teksty pustkowia, dzieła ustelnicze, leśne rozważania, rodzaj pism wedyjskich
Arati - hinduistyczny rytuał
arhat - oświecony mistrz duchowy
Arunachala - święta góra południowych śiwaitów, joginów i tantryków w Tiruvannamalai w stanie Tamil Nadu w Indii
artha - druga faza rozwoju duchowego w tantrach; powodzenie, dobrobyt; radzenie sobie w życiu;
Aryman - zły duch, demon, biegunowe ucielesnienie wszelkiego zła, chaosu, ciemności i głupoty
Asana - Siad Medytacyjny skrzyżny lub klęczny, popularne Siedzenie buddyjskie, jap. Zazen
ascendent - znak zodiaku który wschodził nad horyzontem w momencie urodzin czy innej badanej daty
asmita - jaźniość, egotyzm, jestestwo, jestem - stan identyfikowania się istnieniem egotycznym
astrologia - podstawowy przedmiot każdej ezoterycznej szkoły, wiedza o wpływie gwiazd i planet
astrologia wedyjska - zachowana na wschodzie starożytna szkoła boskiej astrologii
asura - demon, nienaturalny, anty-sura, sztuczny, czort, diabeł, anty-boski
Asztawakra Gita - Pieśń Asztawakry jest traktatem prezentującym Adwaita Wedanty
Atlantyda - wspominana historycznie przez Platona wielka wyspa i kraina na Oceanie Atlantyckim
atman - dusza, jaźń, mieszkaniec serca, istota, rdzeń, ten który jest
aura - biopole w radiestezji i bioterapii otoczka energetyczna żywej istoty, aureola świętych
Avatar - film twórcy Titanica - James'a Camerona - z gatunku science fiction
awatara - zstąpienie, wcielenie, emanacja Bóstwa, deva lub devi, żywy anioł Boży
awadhuta - posłaniec z niebios, święty wieszcz, mistyk i mag działający z mocy ducha
Awesta - natchnione Pismo Święte wyznawców mazdaizmu i zaratusztrianizmu (zoroastryzmu)

B

bajat - arab. bayat, duchowa inicjacja, przyjęcie ucznia w sufizmie
bandha - związanie, ściśnięcie, wycisnięcie, naprężenie, jeden rodzaj ćwiczeń jogicznych
ban-guru - fałszywy, zły guru, bez mistrza i tradycyjnej linii przekazu, samozwaniec
baraka - błogosławieństwo, moc Boża, łaska przekazywana uczniom przez mistrza sufickiego
batin - sufickie: tajemny, ezoteryczny, wewnętrzny przekaz nauk mistycznych w islamie
Bektaszijja - suficka droga duchowa z Anatolii łącząca rozmaite tradycje religijne
Bhagawad Gita – święta księga hinduizmu; traktat 18 lekcji jogi
bhagawan – pan, władca, mistrz, błogosławieństw dawca
Bhagawata Purana - jedna z wisznuickich Maha Puran
bhakta – wielbiciel, ofiarnik, czciciel
bhakti – oddanie duchowe, uwielbienie, żarliwość, adoracja bóstwa
bhakti joga – joga duchowego oddania i wielbienia
bhakti marga - ścieżka oddania Bogu, ścieżka duchowego wielbienia Boga
bhikshu - mnich buddyjski
bharatanatiam – klasyczny taniec indyjski
bhawana - boskie zamierzenie, stwarzanie, istnienie, odczuwanie
Bhima – jeden z Pandawów; groźne imię Boga Śiwy
bies - nieczysta siła opętująca, czart, diabeł
bindi – czerwona kropka na czole kobiety
bindu - dosł. "kropla", "punkt", "nasienie", "ziarno"; jeden punkt, brama transcendencji
biofizyka - dziedzina naukowa z pogranicza fizyki i biologi, bada też aury
biopole - inaczej aura, eteryczna czy energetyczna otoczka żywej istoty
bliźniacze płomienie - bliźniacze dusze, dwie połówki tej samej hermafrodycznej superduszy, mąż i żona, boska para rodzicielska
Bollywood - największa na świecie wytwórnia filmowa w Bombaju (Mumbai) w Indii
bodhi – oświecenie, ucieleśnienie światłości
bodhićitta - bodhiczitta, oświecająca świadomość, oświecający umysł
Bóg - Absolut, Najwyższa Istota, Wszechduch, Brahman, Śiwa, El, Elohim, Allah
brahmaćarja – wstrzemięźliwość, celibat, boskie przewodnictwo, posłannictwo
Brahmany – komentarze objasniające rytuały wedyjskie i sens ofiary
Brahmaputra - rzeka w Indii, Syna Boży
Brahmarakszas - demon, istota upadła, zła istota udająca bóstwo, boga, uduchowienie; demoniczny oszust duchowy;
Brahmawidja - sanskr. Brahma-Vidyā, Boska Wiedza, Mądrość Boża;
braminizm – powedyjski nurt religijny kasty braminów
Budha - planeta Merkury; symbol posłańca Bogów; planeta badana w kosmogramie osób podających się za awatarów;

C

channeling - astralna metoda kontaktu z duchami zmarłych ludzi, zwierząt oraz z demonami (asurami)
chiromancja -system analizowania osobowości oraz odczytywania możliwości kształtowania losu, czytanie karmana z dłoni
ciało astralne - kama-śarira, w teozofii i okultyzmie ciało planu astralnego przechowujące wrażenia i żądze emocjonalne
ciało eteryczne - ciało energetyczne, ciało praniczne, linga-śarira, ciało aury i kanałów energetycznych
ciało mentalne - ciało myśli, wyobrażeń, wspomnień, niższe ciało mentalne, manas, mana-śarira
czakra/m ---> zobacz ćakram - ośrodek świadomości służący koncentracji w praktykach jogi i tantry
czintamani ---> zobacz ćintamani - klejnot świadomości
czart - rodzaj demona czy diabła w mitologii słowiańskiej
czisztijja - ćiśti, chishty; najstarsza z istniejących wielkich szkół sufizmu

Ć

Ćanda - bł. spolszcz. Czanda; olbrzym, gigant; demoniczny olbrzym w mitologii Wschodu;
ćandala - wyrzutek, banita, złoczyńca, zabójca, morderca ludzi lub krów
ćakram - dysk, krąg, okrąg, wirujący dysk, ośrodek energii duchowej, organ duszy
Ćakry transpersonalne - kilka ćakr znajdujących się ponad głową, włącznie z sahasrarą
Ćandra - księżyc, bóstwo księżyca, anioł księżyca
Ćarća Joga - system praktykowania jogi oparty na powtarzaniu i recytowaniu, joga modlitwy i szeptunku
ćaru - piękny, przyjemny, ukochany, promienny; słodka ofiara składana jako ahuti
ćaturaśrama - cztery etapy życia w wedyjskim i hinduistycznym systemie społecznym
ćela - sługa, służebnik, wierny uczeń Mistrza, adept Drogi, sewaka
Ćidambaram - święte miasto śiwaitów w południowej Indii w stanie Tamil Nadu
ćintamani - ćinta-mani, świadomości klejnot, moc spełniająca życzenia, klejnot umysłu
ćittam, ćit, ćitta - świadomość, substancja z której formują się emocje (kama), umysł (manas) oraz rozum (buddhi)

D

damaru – śiwaicki bębenek rytualny zwężony w środku, używany też w Tybecie
danda – święta laska, kij dharmy samnjasina
darpa - arogancja, powszechnie potępiana w religijnych tekstach Wschodu cecha blokująca rozwój duchowy
darpana - sanskr. darpańa; zwierciadło dharmy; lustro guru; umysł mistrza jest zwierciadłem, lustrem dla ucznia
darśan (darśana) – widzenie bóstwa lub guru
derwisz - mistyk, błazen, poeta, uczony, tancerz, wędrowiec, nędzarz, bogacz, asceta, sufi
dewa – Bóg, Anioł, Świetlista Istota, Niebianin
Dewi – Bogini, dziewica, niebianka, anielica
Dewaczan – Niebiosa zapełnione przez Anioły, przez bogów, niebian
Dharani - dosł. "skoncentrowana", "skupiona"; pieśń uzdrowienia; Bogini w lotosie Adżna
dharma – prawo, zasady duchowe, nauka i praktyka, reguły drogi
dhjana (dhyāna) – medytacja, płynięcie ku światłu, pojazd światła
dhikr - zikr, zikar, praktyka duchowego rozwoju u sufich, modlitwa z ruchami głowy
dikszan, diksza - inicjacja, błogosławieństwo, wtajemniczenie, przekaz nauk i praktyk dla ucznia duchowego
diabeł - zły duch, szatan, demon
digambara - jeden z głównych nurtów dżinizmu
Djuloka - sanskr. Dyuloka; Niebiosa; patrz Dewaczan
Dogoni - Dogonowie, lud w Mali znany z tajemniczej wiedzy o Syriuszu
Dhrupad - jedna z najstarszych odmian indyjskiej muzyki klasycznej
Dwaraka - miasto w Indii mające ponad 5 tysięcy lat historii, historyczna siedziba Gopala Kryszna
dwapara juga – trzeci okres Mahajugi, wiek brązowy w hinduizmie
Dźapa - powtarzanie, recytowane; odmawianie różańca
Dźapamala - sanskr. Japamãlã; różaniec zwykle z ziarenek drzewa Rudraksza
dżina – zwyciężca, adept hatha jogi, mistrz dżinizmu
dżinny - rodzaj demonicznych duchów z ognia stworzonych, dobrych i złych
dżinizm - jedna z najstarszych i najważniejszych religii Indii
dźiwa – dusza, jaźń żyjąca wewnątrz cielesnej powłoki
dźjotisz – światło, blask, astrologia wedyjska
dźniana – cudowny dar Bożej mądrości, przenikliwe zrozumienie boskich spraw i zasad
dźnianajoga - dżnianajoga, dźńanajoga czyli zjednoczenie wiedzy w mądrości Brahmana Boga
dźnianamudra - sanskr. Jñãnamudrã; gest mądrości; postawa przekazywania wiedzy i mądrości

E

egregor - zbiorowa, podświadoma jaźń jakiejś grupy, wyznania czy plemienia
ejn sof - także ejnsof, ainsof, ein sof, to w filozofii hebrajskiej Nieskończoność
ekadaśi - jedenasty dzień (tithi) cyklu księżycowego, dzień postu w jodze
ekagrata – jednolitość, zwartość, stały stan skupienia w jodze
ekologia - nauka o strukturze i funkcjonowaniu przyrody
eksterioryzacja - OBE, podróżowanie świadomości poza ciałem fizycznym
Elefanta - wyspa u zatoce Mumbajskiej w Indii znana z kultu Śiwa Trójgłowego
elfizm - pejoratywne zjawisko w okultyzmie uważania się za istotę duchową lub boską w oszukańczy lub złudny sposób
Elim - Bogowie, bóstwa, anioły w językach semickich
Elil - hebrajskie 'elijl' to bóstwo, bożek, bożyszcze, idol
Elura - zespół świątynny hinduski, buddyjski i dżinijski w stanie Maharashthra w Indii
emet - hebr. prawda, rzeczywistość, realność,
emunah - hebr. wiara, zaufanie, podstawowe pojęcie religijne od emun wierność, ufność
enosz - hebr. człowiek, istota ludzka
enoszut - hebr. ludzkość, rodzaj ludzki
eremita - pustelnik, mnich żyjący w odosobnieniu, sannjasin, wyrzeczeniec
ezoteryka - wiedza wewnętrzna, sekretna, tajemna

F

fakir - suficki i muzułmański święty, cudotwórca, charyzmatyk w islamie
fana - proces rozpuszczania ego; oczyszczanie, obmywanie się
fusho - jap. czytane fuszou, nienarodzone, określenie świata absolutnego w zen, bez narodzin i bez śmierci

G

Ganga – sposzcz. Ganges, święta rzeka w Indii
gatha – duchowe nauki i instrukcje podane rytmicznym wierszem do recytacji
Gayatri - mantra wedyjska i solarna bogini aryjskiej tradycji baraminów
gematria - numerologia oparta na języku hebrajskim i świętej geometrii; miara liczby i znaków
geomancja - sztuka wyboru lokalizacji odpowiedniej do życia i działalności
ghana - Himalajskie misy, gongi, dzwonki używane do terapii dźwiękiem w Indii, Nepalu, Tybecie
Gharapuri - inaczej Elefanta wyspa w zatoce Mumbajskiej znana z posągów Śiwa
ghul - arab. rodzaj demonicznego dżinna o złośliwej naturze
gnoza - poznanie; scieżka poznawania wyższej wiedzy; odpowiada dźniana jodze
Godawari - jedna z siedmiu świętych rzek matek w Indii
Goloka - jedna ze sfer niebios; duchowa planeta, najwyższa rezydencja Pana Kryszny
gopi – pasterka, tancerka, dusza wielbiąca pana Krysznę
Govardhana - święte wzgórze krysznaitów koło miasta Vrindavan w Indii
gryhastha – etap gospodarza domu w życiu
guna – więź, związanie, połączenie, zasada twórcza
guru - mistrz i przewodnik duchowy, nauczyciel duchowy, awatara
Guru Purnima - pełnia Księżyca na przełomie czerwca i lipca, dzień mistrzów i przewodników
guru-dakśina – datek na rzecz mistrza i jego świątyni czy szkoły religijnej
Gurugita - traktat tantrycznej jogi o podstawach duchowego rozwoju
Gurujoga - praktyka Iśwara-prani-dhanah w wersji rozbudowanej, tantrycznej
gurukula – dom guru, aśrama, stała rezydencja mistrza, centrum duchowe

H

Halahala - sanskr. Hālāhala; trucizna jaką wypił Bóg Śiva, aby demony nie zatruły świata
Hamsa, Hansa - wahana, pojazd Boga Brahma w postaci świętej wielkiej gęsi wędrownej; mylnie tłum. jako łabędź
Harappa - miasto w Pakistanie (dawniej India Zachodnia) zniszczone w dawnych czasach przez wybuch atomowy
Hare Kryszna – potoczna nazwa organizacji wisznuickiej; znana mantra indyjska
harmonium - ind. Peti, indyjski instrument muzyczny sprowadzony z Europy
Hatha Joga - Hathajoga to joga siły, ćwiczeń ciała fizycznego i energetycznego (prana kośa lub linga śarira)
Hiady - gromada gwiazd w gwiazdozbiorze byka; nimfy w mitologii greckiej
hinduista – specjalista z zakresu religii lub wyznawca hinduizmu
hinduizm - wierzenia i praktyki religijne na Półwyspie Indyjskim
holi – indyjskie święto wiosny w pełnię Księżyca
Homa - rodzaj ofiary, której centralnym elementem jest święty ogień i karmienie ognia
Hurufijja - hurufici, szyicka szkoła mistyki sufickiej oparta na znaczeniach liter

I

ida - lewy kanał czy przewód energii, strumień księżycowy, lewe nozdrze
ifrit - arab. rodzaj olbrzymiego złego ducha, dżinna
Imiona Indyjskie - Hindi - spis częściej używanych indyjskich imion męskich i żeńskich w języku Hindi
Indus - święta rzeka Indii i Pakistanu wzdłuż której powstała cywilizacja wedyjska; nazwa mieszkańca Indii
inkarnacja – wcielenie duszy indywidualnej w materialną postać bytu
itihasy – legendy, bohaterskie sagi, opowieści mitologiczne jak Mahabharata czy Ramajana
Iyengar - jedna z podkast bramińskich występująca na południu Indii

J

Jadźurweda – jeden z czterech zbiorów świętych pism Wedy
jadźńa – ofiara ogniowa
Jama – zakazy moralne; anielskie Bóstwo śmierci i krainy zmarłych
Jamuna - święta rzeka w Indii
jasnowidzenie - zdolność nadprzyrodzona pozwalająca postrzegać ponad czasem i przestrzenią
Jaszczury - mityczne istoty gadzie z konstelacji Oriona, zagrażające ziemi i ludzkości, szaraki
jantra - yantra, znak, symbol, diagram; używany do medytacji i skupienia oraz w rytuałach S
joga – zjednoczenie, unia, połączenie, jedność; zbiór dyscyplin duchowych z Indii
joganidra - mudra wyciszania pięciu zmysłów w jodze
Jogasutry – księga jogi Ryszi Patandźali, zwięzły podręcznik dla nauczycieli jogi
Jogeśwara - tytuł doskonałego mistrza joginów jakim obdarzony jest założyciel jogi Śiwa
jogging - swobodne, luźne bieganie, amerykański bieg transowy wzięty z Tybetu
jogin – adept jogi, który osiąga zjednoczenie, czwarty etap rozwoju, kaiwalin – wyzwolony
juga – epoka, długi czas

K

kahin - arab. rodzaj danego kapłana, wieszcza i szamana w tradycjach przedmuzułmańskich
kahuna - kapłan tradycyjnej szamańskiej religii z Hawajów znanej jako Huna
Kailaśa - leżąca w Tybecie po stronie chińskiej najświętsza góra hinduizmu i śiwaizmu oraz buddyzmu
kaivalya - kaiwalja, stan jedyności, pełnego zjednoczenia z boskością, wyzwolenie
kalaripayat - indyjska sztuka walki, pierwotna dla szkół całej Azji
kali juga – epoka bogini, wyzwolenia kobiety, panowania nad materią, wiek żelazny
kalpa – okres, epoka, wielki cykl czasu, większy niż juga
Kamasutra - święta księga Indii o życiu erotycznym dla tantryków
Kańćipuram - spol. Kanczipuram; śiwaickie święte miasto w stanie Tamil Nadu
karańaśarira - spolszcz. karana śarira, ciało subtelne
karin - kusiciel inspirujący ludzi do porzucenia duchowej drogi, czynienia zła, błędnych poglądów
karma, karman – czyn, akcja, los, przeznaczenie, skutek
Karmajoga - joga czynu, joga działania, podstawowy stopień indyjskiej jogi
karuna - empatia, współczucie, współodczuwanie, miłosierdzie, litość, zmiłowanie, druga zasada bodhićitta w jodze,
kasta – grupa społeczna w kulturze Indii
Kaweri - jedna ze świętych rzek matek w Indii
Khajuraho - święte miasto w Indii znane ze świątyń dekorowanych scenami z życia erotycznego
kirtana - śpiewanie, recytowanie, intonowanie, tańczenie, jako praktyka duchowa
klasyczne tańce hinduskie – opis typowych stylów indyjskiego tańca
klątwa - rytualny urok lub czar sprowadzający nieszczęścia lub śmierć
kodźagara - kojagara, kodżagara, święto oświecenia, długiego życia, zdrowia i bogactwa
Konarak – miasto w Indii
Kośa - ciało, powłoka, sfera świadomości
Krama - jedna z głównych jogicznych szkół śiwaizmu kaszmirskiego
Krija - rodzaj praktyk rozwoju wewnętrznego w tradycyjnej indyjskiej jodze i tantrze
Krijajoga - jedna z głównych linii nauczania autentycznej jogi z Himalajów
kripa - krpa, łaska, błogosławieństwo, moc duchowa udzielana tylko w obecności guru
krodha - gniew, złość, irytacja, jedna z sześciu bram piekielnych
krysznaizm – jeden z głównych nurtów wisznuizmu
Ku-Jogin - zły jogin, fałszywy jogin, jogoszust, źle praktykujący, zwiedziony
Kula - rodzina duchowego nauczyciela w sensie jego uczniów, pokrewieństwo duchowe
Kularnawa tantra, kularnawatantra - krótki tekst ezoteryczny szkoły Kula czy Kaula Tantry
Kumbhaka - wstrzymywanie oddechu po wdechu dla napełnienia energią życia
Kumbhamela - Święto Dzbanu, zlot joginów i ascetów odbywany co 3 lata w Indii
Kundalini – Energia Wężowej Bogini Mądrości, moc ogniowa żeńskiej zasady boskości, śakti
Kundalini Joga – tantryczna metoda obudzenia ogniowej mocy Bogini
Kunti – matka pięciu braci Pandawa znanych z eposu Mahabharata
Kurukszetra - równina w okolicy Delhi, miejsce bitwy Kryszny i Ardźuny z Kaurawami; miejsce powstania Bhagawad Gity
kutrub - arab. ghul rodzaju męskiego lub ludożerca
Kutub - w sufizmie mistrz mistrzów, najwyższy mistrz duchowy swoich czasów

L

laja - laya, stan rozpuszczenia, roztopienia, wchłonięcia, charakterystyczny dla zjednoczenia z Brahmanem Absolutem
Laja Joga – medytacyjna szkoła jogi oparta na pracy z ćakramami i mocy Kundalini
Lakszman – brat króla Rama
Lalla (sanskr. Lalāsa) – śiwaicka mistrzyni Laja Jogi z XIV wieku
Lemuria - wspominana historycznie w Ramajanie kraina demonów, dawna Wielka Lanka na Oceanie Indyjskim
Lewiatan - wężowy demon wodny, potwór z głębi mórz i oceanów, demon kabalistów i judaistów
linga – śiwaicki symbol Boga-Absolutu, znak prapoczątku stworzenia; linga-śarira to ciało lustrzane, eteryczne
lotos - kwiat lotosu oraz ośrodek świadomości duchowej, ćakram
Lucyfer - upadły anioł światłości, który stał się demonem udającym oświecenie, demon fałszywego oświecenia

M

mag - kapłan szamańskich religii, w tym zaratusztrianizmu czy polinezyjskiej Huny
magia - najwyższy poziom praktycznej realizacji ezoteryzmu, okultyzmu, hermertyzmu i boskiej religii
Mahabharata – epopeja opisująca dawne dzieje narodu indyjskiego
maha juga – czterowiecze, epoka trwająca 4 miliony 320 tysięcy lat
Mahabalipuram - święte miasto w Indii w stanie Tamil Nadu znane z kompleksu starożytnych świątyń Boga Śiwa
mahamantra - maha mantram, wielka mantra, wielka recytacja, wielki dźwięk, wielkie słowo
mahasamadhi - świadome odejście jogina czyli duszy zaawansowanej
mahatma – wielka dusza, tytuł wzniosłego mistrza duchowej hierarchii
maja – iluzja, złuda, zaćmienie
Majapur - święte miasto w Indii gdzie ma siedzibę ruch krysznaitów
mala – 1. maalaa, różaniec modlitewny, zwykle o 108 lub 1008 koralikach, 2. mala, odpady, nieczystości, ekstrementy
mandala - symboliczne zobrazowanie mocy i energii bostwa w formie diagramu
mantra – słowo, wibracja, dźwięk; ochrona umysłu; fraza modlitewna
manipura - Trzeci ośrodek energii w okolicy splotu słonecznego; Lotos o dziesięciu płatkach
manusmryti – traktat wieszcza Manu, księga braminów
manwantara – cykl czasu dłuższy niż juga, krótszy niż kalpa
Mara, Marya – iluzja, koszmar, Zły Duch
Marga - Mistyczna Droga, Duchowa Ścieżka
marid - rodzaj demona o olbrzymiej posturze znanego w mitach arabskich i sufickich
marman - punkt lub obszar do akupresury w metodach ajurwedy, wrażliwy punkt na ciele
Mathura - święte miasto znane jako miejsce narodzin Awatara Kryszna
Matsja – ryba, imię jednej z awatar, wcieleń Boga Wisznu; także asana, pozycja w jodze
medium - osoba kontaktująca się z duchami w sposób paranormalny
Medjugorie - miejsce kontrowersyjnego objawienia maryjnego z lat 80-tych XX wieku w dawnej Jugosławii
Medytacja Transmisyjna - jogiczna praktyka Lajów polegająca na przekazywaniu Światła Bożego potrzebującym
Międzynarodowe Towarzystwo Świadomości Kryszny - współczesna międzynarodowa amerykańska organizacja krysznaitów
mitologia indyjska – lista wedyjskich i hinduistycznych Bogów oraz Bogiń
mistyka - ezoteryczna dziedzina wiedzy o bezpośredniej łączności człowieka z bóstwem
misy tybetańskie - rodzaj instrumentu muzycznego do terapii dźwiękiem w ajurwedzie
mithuna - tworzenie par miłosnych męsko-damskich, bliźniacze płomienie
moksza – wyzwolenie, ekstaza; skupienie mądrości; czwarty etap praktyki tantry
Moria lub Morya - Ojciec Mistrzów Duchowych (Ryszich); znany jako Mistrz Himalaya lub Hermes
mudra – pieczęć, pozycja i gest; zaawansowana praktyka jogi lub tantry
Muhurta - wedyjska godzina, 48 minut, jedna trzydziesta doby; miara czasu praktyki w jodze
muladhara - lotos podstawy o czterech płatkach
mumukszu – tęsknota za Bogiem, pragnienie połączenia z Najwyższym
murti - wizerunek niebiańskiej istoty lub oświeconego mistrza duchowego

N

nabhi - pępek, czesto w jodze kojarzony z lotosem manipura lub bindu wisarga
nadi – strumień, subtelny przewód dla energii duchowej; w jodze uczy się o 14 nadi podstawowych
nada – Boski Głos wewnątrz, wibracja Wszechświata, "dźwięk" ciszy, wibracja Najwyższych, Bezforemnych Niebios
Nada Joga - zbiór metod praktyki słuchania dźwięków wewnętrznych zwanych nadą, joga pomocnicza
nakszatra - w indyjskiej astrologii stacja księżycowa lub dom Księżyca
Nakszibandijja lub Naqszbandi - suficka tarika, tradycja mistyczna w formie organizacji zakonnej
Namaskar - hinduskie pozdrowienie: bądź pochwalony, także hołd z pokłonem jako Padnamaskar
natjaśastra – klasyczny traktat o indyjskim tańcu duchowym
nawiedzenie - stan bycia pod wpływem szkodliwego ducha lub demona
Nashik - święte miasto kultury duchowej ramaitów w Indii
Natha - adept Hathajogi, inicjowany uczeń szkoły Hatha Jogi, w linii Natha Sampradaya
neohinduizm - ruch odrodzenia starej duchowości hinduistycznej
New Age - ruch na rzecz złotego wieku, lepszego życia i postępu
ney - rodzaj instrumentu muzycznego używanego na środkowym wschodzie, także przez sufich
nidra – jogiczny stan świadomości, sen jogiczny bez zjawisk sennych
Nijama - reguły czystości w tradycyjnej jodze, wskazania dla życia duchowego, nadetyka, nadmoralność
numerologia - wiedza o liczbach i ich interpretacji; wiedza z daty urodzenia, wartości imion i nazw

O

odźas - także odżas, siła, siła życiowa, witalność, najwyższa forma energii w ciele ludzkim
okultyzm - wiedza tajemna, tajemnica, sekretność; ezoteryka; mistyka
Om – Om-kara, święte słowo mocy rozpoczynające praktykę mantramów, inaczej pranawa
opętanie - owładnięcie człowieka lub zwierzęcia przez demona, złego ducha czyli asura
oświecenie – podstawowy duchowy cel adeptów jogi i tantry, po którym zaczyna się prawdziwa praktyka
Or - boskie światło w tradycji hebrajskiej kabały i perskiej mistyki
orgazm - w mistyce Wschodu stan seksualnego spełnienia i błoga ekstaza świętego seksu
orgon - podstawowa energia kosmiczna w odkryciach Wilhelma Reicha
oświecenie - bodhi, kenśo, satori, sanmai, samadhi, stan wewnętrznej jasności i przytomności

P

Padanamaskara - dotknięcie stóp guru lub świętego
pandawowie – pięciu bohaterów eposu Mahabharata, symbol zwycięstwa zła nad dobrem
paramahansa - wedyjski tytuł dharmiczny, stosowany wobec wysoce zrealizowanych mistrzów (guru)
paramatma – wyższa jaźń, wyższa dusza, nadjaźń lub naddusza, dusza wszechrzeczy, jaźń wszystkich istot
parias – członek społeczności pozakastowej; najemnik, parobek, niewolnik
pingala - energia słoneczna, prawe nozdrze, prawy kanał czy przewód energii
Pir - starszy mistrz, tytuł duchowy w tradycjach sufickich oraz w zakonach nathów
piśaća - diabeł, upiór, zły, czort czyli najbardziej zezłośliwiona istota w materii mroku
Plejadanie - wspominani w ezoteryce mieszkańcy planet z gromady Plejad, niepoprawnie znani jako Plejadianie, Plejaranie
Plejadianie - właściwie Plejadanie, hipotetyczni mieszkańcy Plejad
Plejady - mistyczna gromada gwiazd w gwiazdozbiorze Byka
Plejaranie - właściwie Plejadanie, hipotetyczni mieszkańcy Plejad
Patańdźali – Patańdźali, indyjski Ryszi, autor traktatu Jogasutry
pradżnia (prajńa) – prawiedza, mądrość, wszechwiedza, pierwotna zdolność zrozumienia
pramana - miary poznawcze w klasycznej jodze indyjskiej
prana – siła, energia witalna, moc życia i oddechu, energia słoneczna
pranajama - czwarta grupa ćwiczeń w klasycznej jodze, metody oddechowej kontroli energii życiowej
pranawa - pranava, wibracja AUM, Om, starożytny pierwotny dźwięk, wibracja Boga
prasadam – wegetariański pokarm ofiarowany w czasie pudźy do spożycia, komunia
pratjaja – odczuwanie, odbiorczość, intuicyjna percepcja, czujność
prema – duchowy dar Bożej Miłości, najwyższa i najczystsza postać Miłości
pudźa – msza, nabożeństwo, rytuał religijny, ceremonia
Purany – rodzaj świętych pism indyjskich
Puri – miasto w Indii, jedna z czterech siedzib Adi Śankara aćarja hinduizmu
purnima - pełnia Księżyca, dzień dochodzenia Księżyca do pełni, doba do pełni
Purusza - dusza, jaźń, czysta istota, wnętrze, mieszkaniec wnętrza, człowiek
Puszkar - miasto w Indii koło Ajmer słynne z głównej świątyni Boga Stwórcy, Brahma
Puttaparthi - miejscowość w południowych Indiach, główna siedziba awatara Śri Sathya Sai Baba

Q

qawwal - śpiewak, kantor
qawwali - rodzaj muzyki praktykowany przez sufich i joginów w Indii

R

Radża Joga - starożytna droga duchowego rozwoju, ścieżka królewska, sztuka królewska, synteza jogi
radźas – druga z trzech gun, pasja, ambicja, namiętność
raga – przywiązanie lub rodzaj muzyki indyjskiej
rakszas - rodzaj bardziej złośliwego i podłego demona jaszczurowego, asura
Ramajana – epos opisujący dzieje króla Rama i zwycięstwo dobra nad złem
rasa – smak; w wisznuizmizmie rodzaj związku
ratha - architektoniczna forma śwątyń budowanyc na kształt starożytnych rydwanów
Ratha Jatra – wisznuickie Święto Rydwanu
Rawana - demon, który porwał Sitę i został zabity przez Ramę
reiki - japoński system medycyny tradycyjnej bazujący na przykładaniu rąk i bioenergoterapii oraz akupresurze
reinkarnacja – ponowne wcielanie żyjącej duszy (jaźni), atmana
Reptilianie - rasa istot gadzich, jaszczurów z Oriona próbująca skolonizować ziemię i zniewolić ludzkość
Rinpocze - pisane też Rinpoche to po tybetańsku Guru, mistrz duchowy
Rok 2012 - teorie na temat końca świata, zagłady i katastrofizmu w ezoteryce
Roszi - Roshi, w języku japońskim mistrz oświeconyc, straszy mistrz, mistrz mądrości, ryszi
Rudraksza - mala, różaniec służący do recytowania modlitw i formuł magicznych, mantramów
runy - pierwotne pismo magiczne Skandynawii, Celtów, Germanów, a nawet Ormian, dane przez Odyna
Rygweda – jedna z Wed – Świętych Ksiąg Starożytnej Indii
ryta – prawo i porządek boski we wszechświecie, zasada ładu i harmonii

S

Sadguru – zrealizowany guru, nauczyciel świata
sadhana – dyscyplina praktyki duchowej, która prowadzi do realizacji
sadhu – święty asceta, mistyk
Sahadźa Joga - ang. Sahaja Yoga, joga naturalnego zrodzenia się wewnętrznej istoty
sahasrara - Siódmy ośrodek energii; lotos korony o tysiącu płatków ponad głową
samadhi – ekstaza, stan świadomości w którym ustaje myślenie, zjednoczenie
sampradaja – stowarzyszenie, zrzeszenie, zbór, zgromadzenie, braterska wspólnota joginów
samourzeczywistnienie – w jodze niższy stopień duchowego oświecenia
samospalenie - zjawisko polegające na samozapłonie ludzkiego ciała z przyczyn wewnętrznych
samana - jeden z pięciu rodzajów energii życiowej stworzeń, także rodzaj oddychania
Samaweda – święta księga ekstatycznych pieśni, trzecia Weda
Samsara, sansara – cierpienie, kołowrót narodzin i śmierci
Samyama - Samjama to zjednoczna moc dharan, dhyan i samdhi
sangha – wspólnota, bractwo, zbór; grupa praktykujących jogę regularnie
sankhja – klasyczna filozofia indyjska mająca podstawy w traktacie Bhagawad Gita
sannjasa – wyrzeczenie, najwyższy inicjacyjny stopień ucznia w jodze i tantrze, faza życia; życie mnicha lub mniszki,
sannjasin - wyrzeczeniec, eremita, pustelnik, mnich lub mniszka w odosobnieniu
sanskryt – starożytny alfabet indoeuropejski
saptasindhawa – siedem świętych rzek w tradycji indyjskiej
Saraswati (rzeka) - jedna z siedmiu świętych rzek matek płynąca z Himalajów poprzez Zachodnie Indii
Sati – Bogini, pierwsza małżonka Boga Śiwa i córka Dakszy; ceremonia pogrzebowa
satja juga – epoka prawdy, złoty wiek, pierwsza część czterowiecza
sattwa – najszlachetniejsza z trzech gun, określająca równowagę wewnętrzną, prawość, zgodność i spokój ducha
sektofobia - zaburzenie psychiczne w postaci poczucia zagrożenia przez sekty
sennik - podręcznik interpretacji snów; opis symboliki i znaczenia snów
seremetyzm - brak kompetencji w zakresie ezoteryki
sewa - sanskryckie seva, służba, praca duchowa, oddanie, ofiara
sewaka - służebnik, ofiarnik, osoba poświęcona służbie Bogu, Guru i Aszaramowi; Bhakta
Shirdi - święte miasto znane z wielkiej świątyni awatara Boga Śiwa, Bhagawana Śri Sainatha (Shirdi Sai Baba)
siddha – cudotwórca, doskonały, spełniony, rodzaj półboskich istot
siddhanta - zbiór śiwaickich nauk jogi pozostawionych przez siddhów
Siddha joga - ogół metod jogicznych praktykowanych przez rasę siddhów
siddhi – charyzmatyczna moc duchowa, owoc duchowej realizacji; często dar duchowy, oznaka uświęcenia
siddhowie - w naukach jogi tantrycznej jest to wyższa klasa boskich istot używających cudownych mocy siddhi
siedem matek – idea pochodzenia ludzkości od siedmiu Matek-Bogiń; Plejady
sila - arab. rodzaj demonicznej istoty, dżinna płci żeńskiej
silsila - łańcuch duchowego przekazu z mistrza na ucznia, sukcesja zakonów sufickich
sitar - indyjski i perski instrument muzyczny
soma – święty napój mający na celu pojednanie z bóstwami niebios
Styks - główna z pięciu rzek mitycznej krainy Hades przez którą dusze przeprawiają się do Zaświatów
Subhadra – siostra awatara Kryszny
Sufi - święty, czysty, mądry; mistyk
Sufizm - mistyczny nurt filozoficzny
suszumna - centralny przewód, kanał czy meridian energii w ciele człowieka, związany z kręgosłupem, tyb. Tummo
sutra – zwięzły aforyzm służący jako środek do zapamiętania świętych nauk
swami – Święty, Czcigodny, Dostojny; tytuł świętej osoby; Ojciec Święty
swadhiszthana - drugi ośrodek energii poniżej pępka o sześciu płatkach
Swara - svara, nuty, podstawowe dźwięki gamy w muzyce indyjskiej
swastyka – wedyjski symbol pomyślności i powodzenia w formie indyjskiego krzyża
system kastowy – naturalny system podziału ról społecznych w kulturze wedyjskiej

Sz

Szachy - Królewska gra indyjskiego pochodzenia mająca wiele wariantów
Szadanga Joga - sześcioczłonowa joga opisana w Maitrajanija-Upaniszadzie
Szajtan - arab. zły duch, przywódca złych dżinnów, hebr. satan, szatan
Szatan - przywódca demonów lub rodzaj złego ducha wspominanny w Biblii
szaman - mistyk, mag, kapłan i czarodziej pełniący rolę przywódcy duchowego dawnych społeczności
szambala - shambala, śambhala, mityczna kraina świetlistych wojowników strzegących Ziemię przed inwazją zła
Szastra - zobacz śastra
szatćakrabheda - szat ćakra bheda/na, przeciąganie sześciu ośrodków, praca z sześcioma ćakrami ciała
szatkarman - poszóstne uzdatnienie; sześć ćwiczeń oczyszczających z Hatha Jogi
szatkasampatti - składający się z sześciu (szatka) osiągnięć czy udoskonaleń (sampatti)

Ś

śabda - dźwięk, wibracja, dźwięk mowy, pieśni, szeptu, odgłosy przyrody, dźwięki wewnętrzne
śakti – moc i potęga boskiej natury, żeński aspekt Boga, Boskość; także siła czy energia udzielająca wszelkich charyzmatów, duchowych darów (siddhi).
śaktyzm – kult Bogini i żeńskiej mocy w hinduizmie, podstawa tantry
Śankara – reformator hinduizmu
śastra - starożytny indyjski traktat poruszający tematy filozoficzno-religijne
Śikhara – typ północnoindyjskiej świątyni
Śiwa – Najświętsze Imię; Łaska, Przychylność, Trzecia Osoba Stwórcy niszcząca grzech, cierpienie, błędy i zło
śiwaizm - indyjski i nepalski kult Boga Śiva w hinduizmie
śiwaizm kaszmirski - jedna z sześciu głównych znanych szkół ezoteryczno-duchowych śiwaizmu
Śiwa Purana - Śiwapurana, jeden z najważniejszych traktatów o rozwoju duchowym oraz wcieleniach Boga na ziemi
Śiwasamhita - traktat Śiwa Boga zawierający wskazówki dla rozwoju duchowego ludzkości
śrawaka – uczeń słuchający nauk guru na własne uszy
Śri jantra - wzorzec świętej geometrii przywołujący energię ezoterycznej bogini Śri Lalita Tripurasundari
święta krowa – o indyjskim szacunku do matki krowy
święty - osoba uznana za posiadającą boskie właściwości, często dar uzdrawiania lub materializacji wibhuti

T

tabli - hinduski instrument muzyczny (bębenek)
taixi - chiń. oddychanie embrionalne, taoistyczna praktyka oddychania jak embrion w łonie matki
tala - stan ciemności, samozasłonięcia, samowypaczenie, stany i światy demoniczne, sfery piekielne
taluka - obszar podniebienia lub górnej części szyi, także ćakra siddhów w tym obszarze
tamas – trzecia z trzech gun; ciemność, zaślepienie, niewiedza, bezwład
tandawa - boski taniec Pana Śiwa
tanpura - tambura, tamboora, zwykle czterostrunowy śiwaicki instrument muzyczny, służący uzdrawianiu
tantra - tkanina, spoistość, kontinuum, kultywowanie boskiej energii i Mocy, Śaktyzm
Tantra Joga - ogół praktyk tantrycznych, synonim Kundalini Jogi
tantryzm (śaktyzm) – religijna filozofia i kultura, siła seksualna łącząca pierwiastek żeński i męski
taoizm - tradycyjna chińska droga bóstw nieba, chińskie shinto, odpowiednik jogi i tantry
tapas - żar, gorąco, asceza, umartwianie, żarliwość w ascezie mistyczno-ascetycznej
tarot - w kabale wróżebna czy dywinacyjna talia kart na których są znaki alfabetu hebrajskiego lub ich symboliczne obrazy
tat - to, tym, owo, wedyjskie określenie nieskończonego absolutu
tattwa – prawda, prawdziwa istota, podstawowa zasada, prawdziwy byt
tedźas - blask, żar, światło promienne wokół głowy jogina, aureola, ognisty duch
Tengri - główne bóstwo nieba szamańskich kultur plemion ałtajskich, ludów tureckich, mongolskich i tunguskich oraz Hunów
tengrianizm - tengryzm, tengriaństwo, szamańska religia ludów ałtajskich, tureckich, mongolskich i tunguskich, szamanizm, huna, hunowie
telepatia - odczuwanie na odległość; komunikacja pomiędzy umysłami
tilaka (bindi) – kropka z pasty sandałowej malowana na czole hinduskich kobiet lub znak malowany na ciele typowy dla danej sampradaji
Tiruvannamalai - święte miasto śiwaitów w Indii u stóp góry Arunachala, celu pielgrzymujących joginów
tithi – jednostka czasu równa jednemu dniu księżycowemu
tjaga - zaniechanie, pozostawienie, wyrzeczenie, bezinteresowność, wyrzeczenie owoców czynu
Towarzystwo Teozoficzne - stowarzyszenie ezoteryczne zajmujące się propagowaniem królewskiej jogi i filozofii wschodu
trataka - skoncentrowanie wpatrywanie, przygladanie w skupieniu uwagi, wpatrywanie bez mrugania w jodze
treta juga – druga część czterowiecza, wiek srebrny w naukach hinduizmu
trika - trójtworzenie, misteryjna nauka siwaizmu kaszmirskiego
trimarga - trójdroga, potrójna droga, trzy ścieżki: karma, bhakti i dźńana joga
trimurti – Trójca Święta – Brahma (Kreacja), Wisznu (Utrzymanie), Śiwa (Niszczenie)
triratna - trzy klejnoty, trzy drogocennosci, trzy skarby; Guru, Dharma i Sangha
Triśanku - król, dla którego Wiśwamitra stworzył własne niebo
triśarana - potrojne oddanie, potrójne schronienie, trójoddanie guru, dharmie i sandze
triśiksza - potrójne szkolenie; trening moralny, mentalny i mądrościowy
triśula - trójząb, atrybut trzymany przez Mistrza Śiwa, założyciela wszelkiej jogi
tryszna - pragnienie, żądza, pożądanie, roszczenie, pożądanie życia i obiektów zmysłowych
Trzecie Oko - szósty ośrodek rozwoju wyższej świadomości; punkt jasnowidzenia; źródło magicznych mocy
trzech ojców – doktryna wisznuicka
tulasi – rodzaj kwiatu używanego w ceremoniach religijnych typu "puja"
tulku - tybet. ciało przemiany, inkarnacja, emanacja, wcielenie dawnego lamy, awatara lub awadhuta
tummo, tumo - tybet. wewnętrzny żar, ogień kundalini, wzmaganie gorąca
turija – stan ciągłej świadomości
tuszita - zadowolenie, błogi spokój i rozkosz, niebiosa spokojnych i zadowolonych bóstw

U

udana - jeden z pięciu rodzajów energii życiowej stworzeń, także rodzaj oddechu
Uddiyana bandha - uddijana bandha, jedna z trzech najważniejszych bandh w Hatha jodze
udgatar - kapłan wedyjski wygłaszający modlitwy oraz śpiewający hymny z Samawedy
upanajana - wyświęcenie, przyjęcie, wedyjska ceremonia inicjacyjna, nałożenie świętego sznura
Upaniszady – sanskrycki gatunek literacki
upasana - siedzenie, praktykowanie, oddawanie czci bóstwu i guru, modlitwa i medytacja
upeksza - niezważanie, niedbanie, ostracyzm, skarcenie, stoicyzm, czwarta brahma-wihara
utsaha - siła, witalność, wytrwanie, stałe czuwanie, gotowość, czujność, wytężony trud

V

Varanasi - Benares, święte miasto hinduizmu i buddyzmu w Indii
Viśuddha - Piąty ośrodek energii w okolicy gardła; Lotos o szesnastu płatkach
Voodoo - czytane "wudu", szamańska religia znana z Haiti, a pochodząca z Afryki
Vrindavan - święte miasto krysznaitów, miejsce dzieciństwa Awatara Kryszny

W

wadźra - piorun, diament, ostrze piorunowe, diamentowa świadomość, krzyż
wairagja - vairagya, beznamiętność, bezpożądliwość, wolność od żądz i namiętności
Wairoćana - Wiroćana, porównujący się ze słońcem, asura, stary demon z mitów indrowych
wahana – nosiciel, pojazd; zwierzę na którym w ikonografii hinduistycznej podróżuje Bóstwo
wahdat-ul-wudżud - suficka nauka duchowa o jedności rzeczywistości w Allah Bogu
Wamana – czwarta inkarnacja Boga Wisznu w postaci karła, pogromcy demona Bali
Wampiry - istoty żywiące się cudzą energią życia, a także wysysaną krwią
wanaprastha – faza życia, jedna z czterech aśram
warna – kasta, zasadnicza grupa społeczna
wedanta – indyjski ruch filozoficzny będący kontynuacją i objaśnieniem Wedy
wedanta sutra – święta księga wedanty
Wedy (Veda) – święte Pisma indoeuropejczyków, arjan i współcześnie hinduistów
wedyzm – najstarszy kierunek hinduskiej religijności arjan (aryjczyków)
wegetarianizm – zdrowe jogiczne odżywianie z wyłączeniem tego co pochodzi z zabijania zwierząt
Wesak - święto w czasie majowe pełni Księżyca w Byku, dzień urodzin, oświecenia i parinirwany Buddha
wibhuti – cudownie materializowany popiół, symbol czystości i świętości, łaska Mistrza Śiwa
widźńana - poznanie, uświadomienie, wgląd poznający, zrozumienie i znanie, postrzeganie Brahmana, Puruszy, Atmana
wihara - miejsce odpoczynku dla mnichów, dom medytujących mnichów (bhikszu)
Wilkołak - człowiek w amoku przemieniający się w drapieżnego wilka
wiparjaja - błąd, pomylenie, błędna wiedza, pseudowiedza, błędne pojmowanie rzeczywistości, dewiacja
wirat - słowo sanskryckiego pochodzenia oznaczające Naturę jako MOST do Boga
wirja - energia, wigor, żywotność, siła woli, energiczność, elen vitale, niestrudzenie
wirujący derwisze - potoczna nazwa tureckiego bractwa tańczących derwiszów z Konya
wisznuizm – jeden z trzech głównych nurtów religijności i duchowości indyjskiej
Wiśuddha - Piąty ośrodek energii w okolicy gardła; Lotos o szesnastu płatkach
wiweka - rozróżnianie, rozeznawanie, rozpoznawanie, odróżnianie, odróżnianie prawdy od fałszu
wjana - w sanskrycie vyana, jedno z tchnień życiowych, rodzaj oddechu, także rodzaj energii życiowej stworzeń
Wrindawana – święte miasto wisznuitów w Indii
Wrytra – demon, asura, zły duch, demon złej myśli i negatywizmu pokonany przez Boga Indra
wrytti - fale aktywności myślowej, myśli wrytrowe, reakcje emocjonalne, zasłony mentalne
wuwei - chiń. czytane łułej, niedziałanie, spontaniczne działanie, swobodne płynięcie, dryfowanie, duchowe poddanie

X

Xian - czytane Sian, nieśmiertelny, istota nieśmiertelna, ideał mistyczny taoizmu, taoistyczny siddha

Y

yab-yum - tybet. ojciec-matka, połączenie pary bóstw meskiego i żeńskiego w tantrze
yajna - rytuał ofiarny, ceremonia ogniowa
yajurveda - jedna z czterech wed tycząca kultu ofiarniczego i rytuału
yako-zen - zen dzikiego lisa, zen (medytacja) bez mistrza i przekazu dharmy
Yam - sylaba nasienna, bidźa mantram w ośrodku serca, w anahata
yama - zasady moralne; bóstwo śmierci; zakaz moralny
yamuna - rzeka w Indii
yang - chiń. czytane jang, zasada męska, aktywna, słoneczna, odpowiada sanskr. pingala lub Śiwa
yantra - znak, symbol, talizman, diagram ochronny lub magiczny, zwykle związany z bóstwem i mantrą
Yeti - legendarny człowiek śniegu w Himalajach
yin - chiń. czytane jin, zasada żeńska, pasywna, ziemia, księżycowa, odpowiada sanskr. ida lub śakti
yoga --->zobacz joga
yoga mudra - lotosowe zjednoczenie z guru
yoganidra - proces wyciszania i powściągania zmysłów; rodzaj mudry
Yogin - osoba praktykująca jogę

Z

zabuton - jap. czytane dzabuton, mata do siedzenia w zen, kwadratowa mata do medytacji w lotosie
zafu - jap. czytane dzafu, poduszka do siedzenia, okrągła poduszka do medytacji w zazen
zahir - sufickie: wiedza ezoteryczna, zewnętrzna, jawna dla wszystkich, literalna
zaratusztrianizm (zoroastryzm) – religia objawiona starożytnych Medów i Persów
zazen - jap. czytane dzadzen, siedzenie w medytacji, od za - siedzieć i zen - medytacja, dhjana
zembyo - jap. czytane dzembjo, choroba zen, stan mylących odczuć i zjawisk (makyo), przywiązanie do pustki
zen - jap. czytane dzen, skrót od zenna, skupienie i medytacja, tłumaczenie słowa dhjana na japoński
zenshu - japońska wymowa chińskiego chanzong, dosłownie: szkoła zen, szkoła medytacji
Zend-Avesta - święta księga, biblia zaratusztrian
zendo - jap. czytane dzendou, dosłownie 'pawilon zen', sala medytacji, droga medytacji
zenke - jap. czytane dzenke, dom zen, rodzina zen, świątynia lub klasztor zen i rodzina praktykujących w tam
zensu - jap. czytane dzensu, dosłownie 'dziecko zen', uczeń zen, uczeń prowadzony przez mistrza roshi
zodiak chiński - opis lat dwunastu zwierząt, pięciu żywiołów oraz towarzyszy drogi chińskiej astrologii
Zombi - ożywiony nieboszczyk lub osoba w transie, zwykle pod wpływem czaru lub ziół

Ż

Żmij – skrzydlata gadzia postać, jaszczur lub gryf z wierzeń dawnych Słowian, słowiańska Naga